هدفمند کردن یارانه ها : مناقشه بخش خصوصی و دولت

گروه هایی از مصرف کنندگان انرژی هنوز قیمت های پس از اجرای هدفمند کردن یارانه ها را تجربه نکرده اند

در سومین هفته اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها در ایران تفاوت میان ارزیابی های بخش خصوصی و دولت افزایش یافته است.

در حالی که چهره های شناخته شده در بخش خصوصی می گویند اثرات تورمی طرح افزایش خواهد یافت مقامات دولتی بر اثرات مثبت طرح تاکید می کنند.

محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران، با اشاره به تنش های اجتماعی که در دیگر کشور ها در چنین مواقعی پیش می آید گفته است که "از گردنه اصلی یارانه ها عبور کردیم."

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) آقای احمدی نژاد در سفر روز چهارشنبه ۱۵ دی به سمنان گفت " یقینا حضرت ولی عصر اجرای هدفمند کردن یارانه ها را هدایت می کنند."

همچنین دولت گفته است که برای کنترل میزان عرضه کالا ها، انبار های کالا هر پانزده روز یک بار بازدید می شود. محمد علی ضیغمی معاون وزیر بازرگانی با اعلام این مطلب گفته است که از زمان اجرای هدفمند کردن یارانه ها بازار کالا ها آرامش و ثبات داشته و هنوز دولت متوسل به استفاده از ذخیره کالا های اساسی نشده است.

همزمان تجار عضو اتاق بازرگانی تهران در گردهمایی نمایندگان اتاق تهران، از احتمال توقف واردات و افزایش تورم ابراز نگرانی کرده اند. اسدالله عسگر اولادی از تجار متنفذ نزدیک به اصولگرایان در ایران گفته است نتایج هدفمندی یارانه ها در بلند مدت کشور را تهدید می کند و نتایج این هدفمندی از اسفند ماه جاری به بعد نمایان می شود.

دورنمای افزایش قیمت ها

اشاره آقای عسگر اولادی به موجود بودن برخی از کالا ها به قیمت قبل از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها در بازار ایران است که در کوتاه مدت مانع افزایش سریع هزینه ها می شود.

بنا بر گزارش ها در ایران هنوز بسیاری از خودرو ها از سهمیه های بنزین و گازوییل با قیمت قبل از هدفمند کردن یارانه ها استفاده می کنند. سهمیه ای که تا حدود یک ماه دیگر به پایان خواهد رسید.

یک خبرنگار اجتماعی در تهران که خواست نامش برده نشود می گوید با وجود مشهود بودن افزایش قیمت ها مردم هنوز مهم ترین نتایج طرح را لمس نکرده اند. به گفته این خبرنگار هنوز بخش های عمده طبقات کم درآمد بنزین و گازوییل را به قیمت قبلی می خرند و قبض های آب و برق وگاز را به قیمت جدید دریافت نکرده اند.

بنا بر آخرین اطلاعیه ستاد هدفمند کردن یارانه ها محاسبه بهای آب ، برق و گاز تنها از تاریخ بیست و هشت آذر ماه بر اساس نرخ جدید انجام خواهد گرفت.

همچنین ستاد هدفمند کردن یارانه ها از احتمال افزایش اشتباه در محاسبه قبوض مشترکان یاد کرده و از مشترکان خواسته است تا در صورت احتمال اشتباه با شرکت های مربوطه تماس بگیرند.

کاهش مصرف نان وسوخت

در سه هفته گذشته گزارش های رسمی نشان دهنده کاهش مصرف بعضی از کالا ها بوده است.

نخستین کاهش در مصرف نان های ماشینی یا به اصطلاح نان فانتزی گزارش شد و گفته شد که مصرف نان فانتزی به میزان بیست درصد کاهش یافته است . بنا بر همین گزارش ها در روز های گذشته از میزان مصرف نان و صف های بیشتر نانوایی ها کاسته شده است.

مهدی غضنفری وزیر بازرگانی گفته است که انتظار می رود از محل جلوگیری از ضایعات نان و گندم سالانه ۱۵۰۰ میلیارد تومان صرفه جویی شود.

در زمینه مصرف انرژی بنا بر آمار شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی از محل کاهش مصرف طی پانزده روز یک میلیارد دلار صرفه جویی شده است.

بنا بر این آمار مصرف بنزین نزدیک به سه میلیون لیتر (کمتر از پنج درصد در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته ) کاهش یافته است.

همین گزارش نشان می دهد که میزان گازوییل ۲۸ درصد کاهش داشته است. با احتساب کاهش مصرف گاز و نفت سفید در مجموع گفته می شود که دولت حدود ۷۰۰ میلیون تومان صرفه جویی داشته است که با در نظر گرفتن هزینه های حمل و نقل و تخلیه و بارگیری میزان صرفه جویی به حدود یک میلیون دلار می رسد.

دوگانگی در ارزیابی بازار مسکن

مقامات دولتی و ناظران مستقل در مورد تحولات پس از هدفمند کردن یارانه ها در بخش مسکن هم دیدگاه های متفاوتی دارند.

در حالی که دولت می گوید افزایشی در قیمت ها رخ نداده و نرخ ساخت رسمی مسکن در سطح انبوه را به میزان متری سیصد هزار تومان ثابت نگاه داشته است ناظران مستقل می گویند نرخ ساخت مسکن و در نتیجه بهای ساختمان افزایش خواهد یافت.

علی عبدالعلی زاده وزیر سابق مسکن ایران گفته است که ممکن است در آغاز سیر صعودی قیمت ها قیمت مسکن ثابت بماند اما به تدریج قیمت مسکن خود را به نرخ تورم نزدیک خواهد کرد.

آقای عبدالعلی زاده در گفت و گو با روزنامه دنیای اقتصاد ، اقدام دولت برای تسهیل واردات آهن را نشانه ای از تلاش برای کاهش هزینه ساخت مسکن دانسته است.

همزمان تولید کنندگان مصالح ساختمانی با اشاره به افزایش هزینه ساخت ، خواهان افزایش قیمت مصالح ساختمانی شده اند.

مرتضی منبع چی رییس اتحادیه فخاران استان تهران گفته است که افزایش قیمت انواع آجر را به وزارت بازرگانی پیشنهاد کرده است. آجر یکی از اقلام تاثیر گزار در افزایش قیمت مسکن در ایران است.

قیمت پیشنهادی تولید کنندگان حداقل هزینه ساخت آجر را میان ۳۸ هزار تا ۴۳ هزار تومان اعلام کرده است. تولید کنندگان می گویند بهای مصالح ساختمانی باید با توجه به آنچه " آنالیز قیمتی با رویکرد هدفمندی" نامیده اند ، تعیین شود.