ماهواره ببینید، شلاق می خورید

نمایندگان مجلس طرحی را به تصویب رساندند که استفاده از تجهیزات دریافت ماهواره ۶ ماه تا ۲ سال حبس، جزای نقدی معادل ۱۰ برابر ارزش کالا و تا ۷۴ ضربه شلاق مجازات دارد.

مجلس می‌خواهد یک بار دیگر تجربه ویدئو را تکرار کند. تجربه دهه شصت که اتفاق نظر وجود دارد یک تجربه شکست خورده است. این‌بار ماهواره موضوع اصلی و جدی نمایندگان مجلس و قانونگذاران است. مجلس هفته گذشته قانون موجود منع استفاده از ماهواره را تکمیل کرد و حبس، جزای نقدی و ۷۴ ضربه شلاق را نیز به آن اضافه کرد. براساس مصوبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، استفاده از تجهیزات دریافت ماهواره ۶ ماه تا ۲ سال حبس، جزای نقدی معادل ۱۰ برابر ارزش کالا و تا ۷۴ ضربه شلاق مجازات دارد.

هر چند در سال جاری یکی از طرح‌های نیروی انتظامی جمع‌آوری بشقاب ماهواره‌ها از پشت‌ بام‌ها بود و مخالفان و موافقانی داشت، اما در نهایت این طرح مانند سال‌های گذشته محکوم به شکست بود و نتوانست مردم را از استفاده مجدد آن باز دارند.

اگر نگاهی به قوانین تصویب شده در ۱۷ سال گذشته درباره استفاده از تجهیزات ماهواره کنیم، به این نتیجه می رسیم که نیمی از مردم جامعه ما مجرم هستند. در واقع بر کسی پوشیده نیست که ماهواره در بیشتر خانواده های ایرانی جای خود را باز کرده است و این قوانین تغییری در رفتار مصرف کنندگان نداشته است.

از ۱۷ سال پیش تاکنون

از سال ۷۳ تاکنون قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره تغییری نکرده است. این قانون دارای ۱۱ ماده است و آیین‌نامه اجرایی آن هم در ۱۴ ماده تصویب شده است. به موجب ماده ۹ قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره استفاده‌کنندگانِ ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال به مجازات نقدی از یک میلیون تا سه میلیون ریال‌ محکوم می‌شوند. ضمن اینکه حمل ، نگهداری، نصب و تعمیر تجهیزات دریافت از ماهواره ممنوع و کسانی که چنین عملی انجام می‌دهند به مجازات نقدی از یک تا پنج میلیون ریال محکوم‌ می‌شوند. همچنین به موجب ماده ۸ این قانون، واردکنندگان، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال،‌ ده تا یکصد میلیون ریال مجازات می‌شوند.

به گزارش قانون، در ابتدای اجرایی شدن این قانون یعنی ۱۷ سال پیش، ماهواره کم‌کم وارد خانه‌های ایرانی شده بود، اما در حال حاضر همه چیز تغییر کرده است. دنیای ارتباطات و استفاده از این تکنولوژی به قدری با زندگی روزانه مردم عجین شده که این نوع قانونگذاری توسط بسیاری از منتقدان مورد قبول واقع نشده و براین باورند که باید راه حل اساسی‌تری پیدا شود.

واقعیت این است که روز به روز بر تعداد استفاده‌کنندگان از ماهواره افزوده می‌شود و در این ۱۷ سال هم این قانون نه تنها بازدارنده نبوده بلکه مردم به راحتی از آن سرپیچی کرده‌‌اند.

برخی از کارشناسان حقوقی به ناکارآمد بودن قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات ماهواره‌ای معتقد هستند و بر این باورند که در عرصه ارتباطات جمع‌آوری تجهیزات ماهواره‌ای مانند این می‌ماند که به دلیل استفاده مردم از اینترنت، کامپیوترها را از خانه مردم جمع کنند.

به هرحال نمایندگان در آخرین روزهای مجلس هشتم قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات ماهواره‌ سفت و بسته‌تر کردند به امید اینکه تغییری در رفتار مصرف‌کنندگان ایجاد شود.