در حالیکه طی روزهای اخیر منابع خبری بین المللی از افزایش چشمگیر تولید گاز طبیعی مایع توسط کشور قطر و دیگر کشورهای گازخیز منطقه خبر داده بودند، خبرگزاری های ایران به نقل از مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، از "مقرون به صرفه نبودن طرح‌هاى توليد گاز مايع در شرايط كنونى کشور" و توقف تلاش ایران برای تولید گاز مایع" گزارش می دهند.
اواسط هفته جاری، خبرگزاری «سی‌ان‌ای» قطر در گزارشی اعلام کرد که تولیدات گاز طبیعی مایع قطر با عملیاتی کردن دو خط تولید شش و هفت پروژه «قطر گاز» با ظرفیت تولید حدود هفت میلیون و ۸۰۰ هزار تن به رکورد ۷۷ میلیون تن در سال رسیده است.
موفقیت قطر در تولید این حجم از گاز مایع در حالی است که بنا بر گزارش‌های سال گذشته انتظار می‌رفت قطر حداکثر تا سال ۲۰۱۲ قادر به تولید ۷۷ میلیون تن گاز مایع باشد. قطر چندین سال است که گوی سبقت را از اندونزی که تا سال ۲۰۰۲ با تولید ۲۱ درصد از کل تولیدات گاز مایع دنیا بزرگ‌ترین تولیدکننده بود ربوده و هم‌اکنون بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز مایع طبیعی، ال‌ان‌جی، جهان است.
به گزارش رادیو اروپای آزاد، به افتخار این دستاورد، در شهر صنعتی «راس لفان» روز دوشنبه جشن گرفته شد و عبدالله العطیه، وزیر انرژی قطر، در سخنانی در این جشن گفت: "این دستاورد در نتیجه سرمایه‌گذاریهای کلان در بخش گاز انجام شده است. ما توانسته‌ایم ظرف ۱۴ سال اخیر تولیدات گاز مایع خود را از صفر تا ۷۷ میلیون تن در سال افزایش دهیم."
قطر از سال ۲۰۰۶ (با قدرت تولید سالانه ۲۰ تا ۲۱ میلیون تن)، تولیدات گاز مایع خود را حدود ۴۰۰ درصد افزایش داده است و طبق آمار رسمی این کشور، سال گذشته از مجموع ۶۸.۱۹ میلیون تن صادرات گازی قطر، ۴۹.۴۴ میلیون آن به صورت گاز مایع بوده است.
این در حالی است که در همین دوره زمانی ایران با چندین شرکت بین‌المللی در زمینه تولید گاز مایع قرارداد بسته است. اما نهایتا به دنبال امتناع همه این شرکت‌ها به خاطر تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای ایران، اخیرا احمد قلعه‌بانی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، با اعلام این که "طرح‌هاى توليد گاز مايع در شرايط كنونى براى ايران مقرون به صرفه نيست" عملا توقف تلاش ایران برای تولید گاز مایع را تایید کرد.
اظهارات این مقام دولتی ایران در مورد مقرون به صرفه نبودن تولید گاز مایع در حالی است که طبق آمار کمپانی «بی‌پی» در سال ۲۰۰۹ گاز مایع حدود یک چهارم از کل تجارت جهانی گاز را شامل شده و به میزان ۲۴۲.۷۷ تن در سال رسیده است و طبق گزارش سازمان انرژی جهانی، انتظار می‌رود که تجارت گاز مایع در چند سال آینده ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یابد.
در همسایگی ایران، ترکمنستان در تابستان سال جاری حجم تولید گاز مایع کارخانه «نایب» را به ۷۵ هزار تن در روز رسانده است و آذربایجان نیز پروژه عظیمی برای فروش سالانه ده میلیارد متر مکعب گاز مایع و گاز فشرده به اروپا در دستور کار خود دارد.
صادرات گاز مایع مالزی در سال ۲۰۰۹ به ۲۹.۵۳ میلیون تن، اندونزی ۲۶ میلیون، مصر ۱۲.۸۲ میلیون، عمان ۱۱.۵ میلیون و الجزایر به ۲۰ میلیون تن رسیده است.
از مزایای گاز مایع عدم نیاز به خط لوله انتقال گازی و به تبع آن عدم محدودیت در فروش در بازارهای جهانی است. گاز طبیعی عموما از طریق خط لوله در بازارهای منطقه‌ای و با قراردادهای ۲۰ تا ۲۵ ساله به فروش می‌رسد.
ايران تاکنون با شركت توتال فرانسه به منظور توسعه فاز ۱۱ميدان گازى پارس جنوبى با هدف توليد و صادرات پنج ميليون تن گاز مايع در سال توافق‌نامه امضا کرده است. با امتناع توتال، ایران در ماه فوریه سال جاری در همین زمینه قراردادی با شرکت نفتی دولتی چین امضا کرد که هنوز هم مسکوت مانده است. همچنین پروژه توسعه فازهاى ۱۳ و ۱۴ پارس جنوبى و توليد و صادرات سالانه ۱۶ ميليون تن گاز مايع از برنامه‌های دیگر ایران بود که در این زمینه با شركت نفت بريتانيايى-هلندى «شل» و همچنين شركت اسپانيايى «رپسول» قراردادی امضا كرد. این شرکت‌های عظیم نفتی بعد از تصویب قطعنامه ۱۹۲۹علیه برنامه هسته‌ای ایران از پروژه‌های یاد شده منصرف شدند.
قطر شريک عمده ايران در ميدان گازى پارس جنوبى كه ۵۰ درصد از مجموع ذخاير ايران را در خود جاى داده است. قطر برداشت گاز از این حوزه مشترک را در سال ۱۹۹۰ آغاز کرده است، در حالی که ایران در سال ۲۰۰۱ برای اولین بار از این میدان موفق به برداشت گاز شد.
ايران با ذخيره گازى ۳۰ تريليون متر مكعب بعد از روسيه داراى دومين ذخيره بزرگ جهانى است. اما به خاطر عدم پیشرفت در پروژه‌های تولید گاز، هم‌اکنون قادر به صادرات مازاد بر مصرف داخلی گاز نیست.
پارس جنوبى به ۲۸ فاز مستقل تقسيم شده است که شش فاز آن در زمان دولت اصلاحات خاتمی عملیاتی شده است و فازهای هفت تا ۱۰ نیز کمتر از ظرفیت واقعی بهره‌برداری می‌شوند.
در مقایسه با ایران، قطر معادل حدود ۱۶ فاز پارس جنوبی را به صورت کمال به مرحله تولید رسانده است و در سال ۲۰۰۹ روزانه ۱۲.۵ میلیارد فوت مکعب گاز از این حوزه برداشت کرده است.
به گزارش مهر، حمیدرضا کاتوزیان، رئیس کمیسیون انرژی مجلس، اخیرا نسبت به کندی عملیات اجرایی توسعه میدان گازی پارس جنوبی ابراز نگرانی کرده و گفته است که در ۹ ماه گذشته این پروژه به جای ۲۵ درصد تنها نیم درصد پیشرفت داشته است.
اواخر بهار امسال دولت ایران شش فاز از بزرگ‌ترین میدان گازی این کشور در پارس جنوبی را به ارزش ۲۱ میلیارد دلار به شرکت‌های داخلی عمدتا وابسته به قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه پاسداران واگذار کرد.
طی ماههای اخیر بسیاری از شرکت های بین المللی، بدلیل وجود تحریم های اِعمال شده علیه جمهوری اسلامی، از پروژه ها و قراردادهای انرژی ایران کناره گیری کرده اند.
0 comments:
ارسال یک نظر