ماجرای خشونت بی حد و حصر لباس شخصی ها و ضرب و شتم طلبه های مسجد قبا در این شهر مشتی نمونه خروار است. علاوه بر این، رمضان امسال نه حسینیه ارشاد خبری از برگزاری شبهای احیا بود، نه کانون توحید سخنران اصلاح طلبی را پشت تریبون می دید و نه مصلی مرقد آیت الله خمینی خطیبی از میان چهره های اصلاح طلب داشت. حکومت با بی پروایی حق عبادت مستقلانه را از مخالفان خود دریغ کرده و این در حالی است که رییس مرکز رسیدگی به مساجد کشور به تازگی مدعی شده اصلاح طلبان از مساجد حذف نشده اند و "هم‌اكنون مساجد ما هم در دست اصولگرايان است و هم در اختيار اصلاح‌طلبان." ادعای او یادآور ادعای "محمود احمدی نژاد" است که در خفقان آورترین شرایط سیاسی مدعی وجود آزادی نزدیک به مطلق در کشور است.
عبادت هم نکنید
تا همین دو سال پیش اصلاح طلبان محفل های مذهبی خود را به رغم همه تضییع ها و مشقت ها برپا می کردند. شبهای احیا و شب های عاشورا روشنفکران دینی میهمان این محافل می شدند و برای صدها مخاطب مشتاق، از اسلام رحمانی می گفتند که ظلم را در هر شکلی محکوم می کند و طرفدار مظلوم در هر شکلی است. اندیشه ورزانی "چون محسن کدیور" ،"سوسن شریعتی"،"هاشم آغاجری"،"حبیب الله پیمان"،"محمد بسته نگار" و "علیرضا علوی تبار" سخنران حسینیه ارشاد بودند و کسانی چون "محسن آرمین" ،"حمیدرضا جلایی پور"،"داوود فیرحی" و "داوود سلیمانی" هم در کانون توحید سخنرانی داشتند. محمد خاتمی هم خطیب مرقد بنیانگذار انقلاب بود. اما امسال جای اصلاح طلبان در این حسینیه ها و مساجد خالی بود. حتی مراسم های افطار برخی چهره های سیاسی- مذهبی اصلاح طلب نیز به واسطه فشارهای پیدا و پنهان امنیتی لغو شدند و از هم اکنون پیداست که اصلاح طلبان از داشتن مراسم نمازعیدفطر در مساجد و حسینیه ها نیز محروم خواهند بود.تضییقات حکومتی در برگزاری مراسم مذهبی مخالفان البته پدیده نوظهور و تازه ای نیست.برخی گروه ها که از سالها پیش توسط حکومت به حاشیه رانده شده اند طعم این تضییع را پیشتر چشیده اند. برای نمونه دخالت های امنیتی بارها باعث به هم خوردن مراسم عید فطر اعضای نهضت آزادی ایران شده و اوج این دخالت ها در سال 86 بود که برگزارکنندگان مراسم نه تنها از امکان اقامه نماز منع شدند بلکه "محمد بسته نگار" از اعضای عالی رتبه نهضت آزادی هم به اتهام سازمان دادن به این مراسم بازداشت شد. حذف سایر گروه های اصلاح طلب در پیامد انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، برگزاری مراسم عبادی این گروه ها را نیز عملا غیرممکن ساخته است.
هراس از اسلام رحمانی
نیت حکومت و نیروهای لباس شخصی حامی آن در ممانعت از برگزاری مراسم عبادی اصلاح طلبان آشکار است. آنها از هر موقعیتی که امکان بسیج گروهی از اصلاح طلبان را ایجاد کند هراس دارند. برای ناظران نیز تقریبا محرز است که اگر اصلاح طلبان امکان برگزاری مراسم عبادی و مذهبی را پیدا کنند گروه های گسترده ای از مخالفان وضع موجود به این محافل می پیوندند. محافل مذهبی نه تنها می تواند تجلی حضور مخالفان باشد بلکه ادعای حکومت درباره بی دینی و انحراف اصلاح طلبان را نیز باطل خواهد کرد. تجربه های پیشینی هم نشان داده که سخنرانان اصلاح طلب در این مراسم با وام گرفتن از جنبه های رحمانی و ظلم ستیزانه اسلام، الگویی مغایر با الگوی رسمی ترویج شده توسط حکومت را تبلیغ می کنند. بخش عمده ای از هراس حکومت هم در واقع معطوف به همین مساله است. هراس از رشد یافتن الگوی اسلام رحمانی که آمادگی پیوند با جهان مدرن را دارد و می تواند بسیج اجتماعی گسترده را پیرامون خویش ایجاد کند. ناظران حتی اعتماد فزاینده به رهبران جنبش سبز در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته را هم حاصل پذیرش الگوی اسلام رحمانی توسط گروه قابل توجهی از جامعه می دانند و عقیده دارند که فرجام تلاش های روشنفکران دینی در طول چند دهه ،مشروعیتی درخور توجه به نیروهای فکری و سیاسی این جریان در ایران داده و قرائت آنها از اسلام را در بخش های وسیعی از جامعه جا انداخته است. بنابراین هراس حکومت از برگزاری مراسم عبادی مخالفان هراسی چند وجهی است و نه فقط نگرانی از بسیج اجتماعی اصلاح طلبان، بلکه نگرانی از رشد گفتمان اسلام سازگار با دموکراسی و نگرانی از باطل شدن ادعاها درباره بی دینی و انحراف اصلاح طلبان را نیز دربرمی گیرد.
اعتراض هایی که شنیده نمی شود
برهم خوردن قواعد رقابت سیاسی و کشیده شدن دامنه آن به مراسم مذهبی مخالفان حکومت حتی صدای برخی نیروهای محافظه کار با سابقه را نیز درآورده است. به گونه ای که چندی پیش "اسدالله عسکراولادی"رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران از این که "دارند مساجد را هم دولتی می‌کنند." گلایه کرده بود. گزاره انتقادی و در عین حال کوتاه وی نشان می دهد که گروه هایی از محافظه کاران نیز با سیطره روزافزون حکومت بر همه شئون مذهبی موافق نیستند و از تضییقاتی که به این واسطه در برگزاری مراسم عبادی و مذهبی مخالفان ایجاد می شود راضی نیستند. این در حالی است که تضییع های حکومتی تنها منحصر به مراسم عبادی مخالفان نیست و گاه برگزاری مراسم ختم نیروهای مخالف را نیز دربر می گیرد. یکی از اتفاق های این چنینی حدود یک ماه پیش روی داد و نیروهای امنیتی با ممانعت از برگزاری مراسم ختم "اسماعیل ططری" نماینده فقید کرمانشاه اعتراض بسیاری از شخصیت های اصلاح طلب از جمله "مهدی کروبی" را برانگیختند. کروبی در تقبیح لغو مراسم ختم ططری با ذکر خاطره ای از زمان حکومت محمدرضا پهلوی و تفاوت رفتار حکومت در آن رژیم و رژیم جمهوری اسلامی گفت که : در سال 49 آقای سعیدی بازداشت و سپس شهید شد ، در آن زمان مرحوم آیت الله طالقانی برایش نماز خواند در مسجد را باز کردند و برایش مجلس ختم گرفتند، حالا فردی فوت کرده اما در حوزه انتخابیه اش نمی گذارند مجلس ختم برگزار شود."
از چند روز پیش و در پیامد حمله لباس شخصی ها به مسجد قبای شیراز نیز اعتراض های فراوانی از سوی گروه ها و شخصیت های اصلاح طلب ابراز شده است. آیت الله دستغیب خود در تحلیل دلایل حمله به این مسجد به سیطره نظامیان بر مقدرات کشور اشاره کرده و گفته است :"..سپاه و بسیج و نیروهای نظامی نباید وارد سیاست شوند و به کار خود مشغول باشند و نتیجه این دخالت این می شود که با فتواهای عجیب و غریب و با توجیهات کذایی به مسجد حمله می کنند که این نوع عملکردها هم دنیای شخص را از بین می برد و هم آخرتش را." آیت الله بیات زنجانی از مراجع سرشناس منتقد دولت نیز در بیانیه ای به مناسبت حمله به مسجد قبا در شیراز و حمله به خانه مهدی کروبی در تهران از کسانی که چنین اقدام هایی را ترتیب داده اند درخواست کرده که حرمت شکنی را کنار بگذارند و توبه کنند. در بیانیه جامعه مدرسین و طلاب قم و نجف هم هجوم نیروهای لباس شخصی به مسجد آیت الله دستغیب به هجوم نیروهای زر و زور و تزویر تعبیر شده و با اشاره به این حدیث امام اول شیعیان که "جامعه جاهلی جامعه ای است که عالم اش دهان بسته است و جاهل اش بر صدر نشسته" از آیات عظام و مراجع تقلید درخواست شده "مهر سکوت خویش را بشکنند و موضع گیری صریحی در مقابل اتفاقاتی که در یک سال گذشته و بعد از کودتای انتخاباتی اتفاق افتاده نمایند."
ادعایی شبیه همه ادعاهای حکومت
طرح ادعای رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور درباره حذف نشدن اصلاح طلبان در مساجد آن هم درست در روزی که نیروهای لباس شخصی به مسجد قبای شیراز حمله ور شده و جمعی از طلبه های این مسجد را به بی رحمانه ترین شکل مورد ضرب و شتم قرار داده بودند در نوع خود تامل برانگیز بود. ادعای" حسین ابراهیمی" بازتاب دهنده تفاوت گفتار و کردار مسوولین کنونی جمهوری اسلامی است که ظاهرا علاوه بر حوزه های رسمی قدرت به سایر حوزه ها هم تسری یافته است. ادعاهای او در تضاد با گزارش هایی است که از کنار گذاشته شدن بسیاری از امامان مساجد طی یکسال و نیم گذشته و جایگزین کردن نیروهایی مطیع حکومت با آنها حکایت دارد. علاوه بر این او هیچ توضیحی درباره دلایل لغو مراسم احیای اصلاح طلبان در محافلی چون حسینیه ارشاد و کانون توحید نداده است و همین مساله خود گویای کتمان حقیقت توسط رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد کشور است. این در حالی است که بسیاری از ناظران معتقدند اگر اصلاح طلبان موفق به کسب مجوز برای برگزاری مراسم عبادی خود در رمضان امسال می شدند باز بعید بود که از تعرض نیروهای لباس شخصی در امان بمانند. چنانکه ماجرای حمله لباس شخصی ها به مراسم سخنرانی محمد خاتمی در تاسوعای سال گذشته ، ماجرای حمله به بیت آیت الله العظمی منتظری و ممانعت از برگزاری مراسم ختم ایشان در قم و نجف آباد، حمله به بیت و دفاتر آیت الله صانعی همگی نشانه هایی از این است که حکومت عزم خود را برای جلوگیری از برگزاری مناسک مذهبی مخالفان حکومت جزم کرده و در هراس از تعمیق بیش از پیش گفتمان اسلام رحمانی تمام سعی خود را برای مسدود کردن دریچه های ارتباط گیری شهروندان با مراجع و اندیشمندان نوگرا به کار بسته است. هر چند که ناظران مستقل فرجامی جز شکست برای این تلاش حکومت پیش بینی نمی کنند.
0 comments:
ارسال یک نظر