لبنان و روزهای بی دولتی

فرهمند علیپور
 جرس: بیروت روزهای بی دولتی را تجربه می کند، تجربه ای که برای لبنانی ها چندان هم تازه نیست. اقدامات و مانورهای دیپلماتیک شاه کهنسال عربستان و رئیس جمهور جوان سوریه ، سفر محمود احمدی نژاد به بیروت و سفر سعد الدین حریری به تهران در کنار تماس های مقام های عالی رتبه تهران ریاض، هیچ کدام نتوانست مانع از آن  شود تا بحرانی که از یکسال پیش انتظار میرفت، اتفاق نیفتد و ظاهرا این گفته "نبیه بری" رئیس پارلمان لبنان که "بازی قدرت های بزرگ، بزرگتر بود" درست به نظر می رسد.  

 


 تنها پیروزی و نقطه امید کنونی را می توان در این دید که هنوز صدای مسلسل از خیابانهای بیروت شنیده نشده است. اما هیچ کس  نمی داند آرامش کنونی بیروت تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد. این سرزمین به خودی خود نیز همواره آتش زیر خاکستر است چه رسد به آنکه این روزها از هر طرف بر این آتش نیز دمیده می شود.

 

مهره ها چیده می شود

 

پیش نویس کیفرخواست دادگاه بین المللی ترور رفیق حریری روز گذشته به صورت مهر و موم شده تحویل "دانیل فرانسیس" قاضی اجرایی این دادگاه شد. گفته می شود که بین شش تا ده ماه آینده جزئیات این پیش نویس منتشر نخواهد شد و در این مدت قاضی به صحت یا عدم صحت مطالب عنوان شده رسیدگی خواهد کرد.

 

گرچه اطلاعات این پیش نویس محرمانه خوانده شده است اما اکنون بر همگان واضح است که نام  شماری از اعضای حزب الله به عنوان متهم در این متن آمده است. چنانچه در یکی از دیدارهای سعد الدین حریری و سید حسن نصرالله نیز حریری این موضوع را با دبیرکل حزب الله در میان گذاشته بود.

 

 حزب الله معتقد است که این دادگاه تلاش دارد تا چهره مقاومت را مخدوش کند و اصرار دارد که مدارک و مستندات دادگاه ساختگی هستند و برای اثبات ادعای خود به مواردی چون افشای مکالمات سعد حریری با یکی از شاهدان دروغین پرونده اشاره می کند. افشاگریی که موجب شد تا کار بر حریری تنگ شود و با صدور بیانیه ای رسمی صحت مکالمات انجام شده را تائید کند.

 

گروه 14 مارس که حامی حریری و ادامه کار دادگاه است اما خواستار روشن شدن زوایای پنهان ترور نخست وزیر اسبق لبنان و پیدا شدن دست اندرکاران این ترور از سوی این دادگاه است. حامیان سعد حریری به حسن نصرالله پیشنهاد داده اند تا حزب الله چندتن از اعضای خود را که قرار است در این دادگاه به عنوان عوامل ترور حریری معرفی شوند را به عنوان "خودسر" معرفی کند. اما حزب الله پذیرش این موضوع را تنها موجب  آبروریزی برای این گروه می داند.

 

اکنون در یکسو ایالات متحده آمریکا، فرانسه، دبیرکل سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا به همراهی عربستان و برخی از دول میانه روی عربی قرار دارند  که از ادامه فعالیت دادگاه بین المللی و همچنین دولت حریری حمایت می کنند و در سوی دیگر ایران  و سوریه، قرار دارند که از حزب الله حمایت می کنند و دادگاه را دسیسه و اقدامی برای برهم زدن ثبات لبنان معرفی میکنند.

 

ترکیه، عراق و قطر نیز در این زمینه مواضعی نزدیک تر به تهران و دمشق اتخاذ کرده اند، گرچه قطری ها اعلام کرده اند که دیگر در فکر تلاش برای برقراری صلح در بین گروههای لبنانی همچون کنفرانس سال 2008 نیستند.

 

در این میان  فرانسه و ترکیه پیشنهادهایی برای برگزاری نشست های صلح را به طور مستقیم و غیر مستقیم ارائه دادند. در طرح فرانسه  سوریه ،عربستان، قطر، آمریکا وترکیه  به عنوان کشورهای عضو گروه تماس حضور دارند اما خبری از نام تهران به عنوان یکی از تاثیرگذارترین کشورها  در تحولات لبنان دیده نمی شود. از این جهت این طرح بر خلاف طرحی است  که ترکها در نظر دارند.

 

بازی بی نقاب آمریکا

 

دادگاه رسیدگی به ترور نخست وزیر فقید لبنان گرچه با قطعنامه ای از سوی شورای امنیت سازمان ملل آغاز به کار کرد، اما به نظر می رسد که  این دادگاه قرار است نقشی حیاتی برای آمریکا ایفا کند. کمک هنگفت 50 میلیون دلاری برای برپایی این دادگاه از سوی واشنگتن در کنار تحرکات آشکار و بی پرده مقامات آمریکایی مستقر در بیروت در حمایت از جناح حامی سعدحریری موسوم به 14 مارس، و اصرار و بیان علنی این موضوع که "واشنگتن خواهان دولت حریری است" نه تنها موجب طرح پرسش هایی در افکار عمومی منطقه و تعقیب کنندگان حوادث لبنان شده است که این صراحت رفتار واشنگتن موجب شد تا حتی سرپرست وزارت امورخارجه لبنان سفیر ایالات متحده در لبنان را احضار کند و به او اعلام کند که رفتارهایش دخالت در امور داخلی لبنان است.

   

آنگونه که خبرنگار بی بی سی در بیروت برای مخاطبان این تلوزیون گزارش کرد، زمانی که سفیر آمریکا در بیروت خانم "مورا کانلی" متوجه شد که  "نقولا فتوش" از نمایندگان عضو فراکسیون حامی دولت قصد دارد تا از این فراکسیون خارج شود، عازم "زحله" محل سکونت این نماینده شد تا با او گفتگو کند و مانع از خروج "فتوش"  از ائتلاف حامی دولت حریری شود.

 

انتشار این خبر موجب شد تا "علی الشامی" سرپرست وزارت خارجه لبنان سفیر آمریکا را احضار و به او یادآور شود که چنین اقدامی خلاف پروتکل های دیپلماتیک است و از مصادیق دخالت در امور داخلی کشورهاست. 

براساس خبرهای منتشر شده ، در این دیدار اما سفیر آمریکا با لحنی پرخاشگرایانه سرپرست وزارت خارجه را مخاطب قرار داد و از او خواست تا به جای احضار سفیر آمریکا، سفرای ایران و سوریه احضار شود. موضوعی که با واکنش "نبیه بری" رئیس مجلس لبنان روبه رو شد و از پرخاشگری و دخالت سفیر آمریکا در امور داخلی لبنان انتقاد کرد.

 

 روز 25 نوامبر، سایت آمریکایی "کانتر پانچ" بخش‌هایی از صحبت‌های "جفری فلتمن" معاون وزیر امور خارجه و سفیر اسبق آمریکا در لبنان، خطاب به "مورا کانیلی" سفیر فعلی آمریکا در لبنان را منتشر کرد که گفته بود: حزب‌الله محاصره شده و خواهی دید که ما با کمک قطعنامه ۱۷۵۷ سازمان ملل، خواهیم توانست ضرباتی بر آن وارد کنیم و این هدیه من به لبنان به مناسبت کریسمس است.

 

گرچه بعدها این سخنان تکذیب شد اما مواضع شدید حمایتی واشنگتن در این قضیه باعث شده است تا برخی ها در لبنان اینگونه برداشت کنند که کنترل دادگاه و صدور حکم آن در دستان آمریکاست.

 

آماده باش ارتش در اسرائیل

 

دولت تل اویو در مرزهای شمالی اش نیروهایش را به حالت آماده باش درآورده و جت هایش نیز پروازهای آزمایشی داشته اند. خطر حمله اسرائیل به لبنان همواره موضوعی زنده است. حزب الله مشکلی استراتژیک برای دولتهای اسرائیل است. در جنگی که چهار سال پیش ارتش اسرائیل علیه لبنان ترتیب داد ( موسوم به جنگ سی و سه روزه) اسرائیل نتوانست به اهدافی که برای خود طراحی کرده بود دست یابد. از آن زمان تاکنون حزب الله قدرتمندتر نیز شده است و این بدین معناست که امنیت اسرائیل به مراتب بیشتر به خطر افتاده است و این مشکل استراتژیک بزرگتر هم شده است.

 

علاوه بر این در هفته های اخیر گزارش هایی منتشر شده است که احتمال می دهد تعداد زیادی از چهل هزار موشکی که گفته می شود حزب الله لبنان در اختیار دارد می توانند به عمق خاک اسرائیل نفوذ کنند و حتی تهدیدی برای تل آویو باشد.

 

روزنامه السفیر چندی پیش در گزارشی به احتمال حمله اسرائیل به لبنان پرداخت و از قول یک مقام فرانسوی که بازدید هایی از شمال اسرائیل داشت نوشت که اسرائیل پایگاههای خود را در مرزهای شمالی اش آماده هر گونه درگیری کرده است و چندین مانور پیچیده نظامی را نیز تاکنون به اجرا درآورده است.این مقام فرانسوی گفته بود:" اگر از من پرسیده شود که آیا اسرائیل خود را برای آغاز جنگی دیگر آماده میکند پاسخ من آری است."

 

احتمال حمله اسرائیل به لبنان تا آن اندازه جدی است که حتی رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه در سفر چند هفته پیش خود به بیروت به صراحت اعلام کرد که اگر باردیگر اسرائیل به لبنان حمله کند ترکیه از لبنان حمایت خواهد کرد.

 

به نظر برخی از تعقیب کنندگان تحولات لبنان، حکم اولیه دادگاه بین المللی یا وقوع ناآرامی ها در لبنان می تواند بهانه ای باشد برای مقامات  رادیکال اسرائیل تا بتوانند به نحوی اهداف جنگ چهار سال پیش خود را تحقق بخشند. 

0 comments:

ارسال یک نظر