حجت الاسلام ری شهری در دهه اول انقلاب - کاشف کودتا، بازجوی مرجع تقلید- بخش 1

حجت الاسلام ری شهری در دهه اول انقلاب/کاشف کودتا،بازجوی مرجع تقلید (۱)

سپهر سعادت -

 

حجت الاسلام ری شهری داماد آیت الله مشکینی است و  در دهه اول حاکمیت جمهوری اسلامی از موثرترین شخصیت های نظام به شمار می رفت. هم او بود که در فاصله سال های 61 تا 68 برخورد با  آیت الله شریعتمداری و آیت الله منتظری دو روحانی بلند پایه ساکن شهر قم که هر دو از مراجع مسلم تقلید بودند را بر عهده گرفت. اولی را به مقابل دوربین اعتراف نشاند و اقداماتش بر علیه بیت آیت الله منتظری با واکنش شدید  ایشان در قبال رفتار وزارت اطلاعات و نهایتا استعفا از قائم مقامی رهبری منجر شد.

 

ری شهری از سال58  به عنوان حاکم شرع در دادگاه انقلاب ارتش  مشغول به کار شد. اولین اقدام ری شهری برخورد با ناآرامی های ایجاد شده در تبریز توسط حزب خلق مسلمان بود،این حزب به طور غیر رسمی توسط آیت الله کاظم شریعتمداری مرجع تقلید ساکن در قم حمایت می شد ری شهری در این خصوص می گوید:« یکی از مهمترین مسایل در سال 58 مسئله توطئه حزب خلق مسلمانان در تبریز بود. آن زمان من همراه شهید فلاحی به تبریز رفتم آنجا عده‌ای از نظامیان پایگاه هوائی تبریز و رادیو تلویزیون تصرف کرده بودند. البته مردم با آنها مقابله کرده و پیش از ورود ما به تبریز، این مراکز پس گرفته شده بود و ما برای محاکمه ضد انقلابیون به آنجا رفتیم و قضیه خاتمه پیدا کرد».گفتگو با کیهان فرهنگی

 

كاشف كودتا

 حجت الاسلام ری شهری در سال های 59 و  آنچنان که در خاطرات خود آورده است با همکاری نیروهای اطلاعاتی سپاه و نخست وزیری  طرح دو کودتای نظامی را خنثی ساخته است. اولین مورد کودتای نافرجام نوژه است. این کودتا که بر طبق روایات رسمی بنا بود با همکاری گسترده نیروی هوایی و لشگر یکم زرهی(گاردجاویدان) انجام شود،پیش از اجرا توسط برخی عوامل اجرایی لو رفت و منجر به بازداشت گسترده و اعدام افسران ارتش شد. حجت الاسلام ری شهری در خاطرات خود نقل می کند که توسط سعید حجاریان از توطئه کودتا مطلع شده و با تشکیل یک تیم ویژه خنثی سازی ، برخورد با عوامل کودتا را بر عهده گرفته است. فرضیه اصلی در افشای طرح این کودتا ، تردید برخی عوامل اجرایی در انجام طرح و افشای آن نزد مقامات انقلابی است .از سوی دیگر نورالدین کیانوری در اعترافات خود مدعی است این کودتا توسط عوامل حزب توده در ارتش کشف و به جهت آمریکایی بودن آن به اطلاع مقامات رسیده است. با این وجود روایت های رسمی از کودتای نوژه با اغراق نیز همراه می شود مثلا گزارش های مرکز اسناد انقلاب مدعی است کودتاچیان قصد کشتار تا یک میلیون نفر از ساکنین شهر تهران به کمک بمباران هوایی را داشته اند. در جریان بازداشت و محاکمه سران کودتای نوژه نام آیت الله شریعتمداری به عنوان رهبری مذهبی که نظامیان برای مشروعیت بخشیدن به اقدام خود قصد همکاری با او را داشته اند مطرح می شود با این وجود دلیل مشخصی در خصوص اطلاع و یا همکاری مستقیم این مرجع تقلید ارایه نمی شود اگرچه حجت الاسلام ری شهری مدعی است که این مرجع تقلید از انجام کودتا مطلع بوده است و برای اثبات این موضوع روایت تعجب آوری را از اعترافات یکی از عوامل کودتای نوژه نقل می کند مبنی بر آنکه « یکی از کودتاگران که به قم و بیت آیت الله شریعتمداری رفته بود از تجمع خلبانان و ارتشیان در بیت وی خبر می دهد که برای استفسار از جریان کودتا به قم آمده بودند»!خاطرات محمدی ری شهری جلد اول صفحه 383.

 

اعتراف گیری تلویزیونی از مرجع تقلید

یک سال بعد از افشای ماجرای کودتای نوژه در بهار سال 61 ناگهان اعلام شد که کودتای دیگری به سرکردگی صادق قطب زاده وزیر وقت امورخارجه و عضو شورای انقلاب کشف شده و عامل اصلی آن بازداشت شده است. مسوول رسیدگی به امور دومین کودتای نافرجام نیز محمد محمدی ری شهری بود. در اولین روز اردیبهشت این سال صادق قطب زاده در تلويزيون به تلاش براي كودتا - كوبیدن محل اقامت امام- كشتن سران كشور- تسخیر سپاه و ارتش و كمیته‌ها- تماس با آیت الله شریعتمداری و قول تایید دادن آیت الله  شریعتمداری پس از توفیق کودتا اعتراف کرد.بعد از اعترافات قطب زاده محمدی ری شهری بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و به تفصیل در خصوص پرونده گروه قطب زاده سخن گفت. در روزهای بعد شهرهای قم و تهران شاهد راهپیمایی بر ضد کودتاگران و حامی اصلی آنها یعنی آیت الله شریعتمداری بود همچنین همان شب مصاحبه قطب‌زاده، گروهی از مردم قم  دارالتبلیغ و دیگر خانه‌ها و موسسات فرهنگی وابسته به آیت الله شریعتمداری را تسخیر كرده و به دست سپاه پاسداران دادند. منزل آیت الله محاصره شد و حجت الاسلام ری شهری جهت بازجویی و اعتراف گیری از مهم ترین مرجع تقلید ساکن در شهر قم راهی این شهر شد. حجت الاسلام ری شهری در خاطرات خود اولین جلسه بازجویی از آیت الله را چنین بازگو می کند«ايشان حاضر نمى شد كه در ارتباط با اتهامات خود به بازجويان رسمى پاسخ گويند البته شايد هم كمتر كسى جرات بازپرسى از او را داشت… احترام به شخصيت وى اقتضا مى كرد كه اين جانب براى تحقيق از وى به قم بروم از اين رو به منزل ايشان رفتم و در قسمت بيرونى منزل ايشان نشستم و پيغام دادم كه به اين قسمت بيايد، آمد و نشست به ايشان گفتم آقاى قطب زاده تصميم داشت حركتى را عليه جمهورى اسلامى انجام دهد شما را هم در جريان گذاشت آيا شما اين مطلب را قبول داريد؟ آقاى شريعتمدارى پاسخ داد: اين نسبت دروغ است من هيچ اطلاعى از اين ماجرا ندارم. گفتم بسيار خوب شما همين مطلب را بنويسد كه آنچه به من نسبت داده اند دروغ است، در اين هنگام من ورقه بازجويى را به ايشان دادم سوال هايى را به تدريج به صورت كتبى مطرح كردم و ايشان پاسخ داد»

 

در مراحل بعدی و بعد از پخش اعترافات تلویزیونی  سید مهدی مهدوی امام جماعت مسجد قلهک که از پرداخت مبلغ پانصدهزارتومان پول بوسیله آیت الله شریعتمداری به قطب زاده خبر می داد و پس از سخنان تفضیلی مجدد ری شهری در صدا و سیما فضا برای اعترافات تلویزیونی آیت الله شریعتمداری آماده شد. بنا به گفته فرزندآیت الله شریعتمداری ساعت ها فیلم از این مرجع تقلید ضبط می شود اما تنها دقایقی از آن پخش تلویزیونی می شود.

 

مطابق با خاطرات حجت الاسلام ری شهری « مرحوم حاج احمد آقا نقل کردند هنگامي که امام (رضوان الله تعالي عليه) نوار ويدئويي مصاحبه با آقاي شريعتمداري را قبل از پخش ديدند فرمودند: «اين قيافه را نمي شود در تلويزيون آورد» بدین ترتیب با پخش اعترافات آیت الله شریعتمداری برای اولین بار در تاریخ انقلاب یک روحانی در لباس رسمی روحانیت به اعتراف تلویزیونی پرداخت.

ری شهری در خاطرات خود پيرامون حواشی اعتراف گیری از آیت الله شریعتمداری می گوید:« برخي از روزنامه هاي ضد انقلاب اسلامي در خارج از کشور شايع کردند که آقاي شريعتمداري هنگام بازجويي مورد ضرب و شتم قرار گرفته است! اين شايعه به تدريج به داخل منتقل شد و برخي از هواداران ساده لوح ايشان را تحت تاثير قرار داد... آقاي شريعتمداري ضمن پذيرفتن ارتباط با توطئه گران و اطلاع از توطئه  آنان گفت: « از اين که فکر صحيح در اين کار نکرده ام... و به مقامات به موقع اطلاع نداده ام،... بسيار پشيمانم. اين که به سيد مهدي مهدوي پول فرستادم هر چند به عنوان قرض به ايشان داده شده است... پشيمانم و استغفار مي کنم و استغفرالله ربي و اتوب اليه...»


آیت الله منتظری:برای مرحوم شریعتمداری پرونده سازی شد

 آیت الله العظمي منتظری معتقد بود که ماجرای کودتای قطب زاده و اعترافات علیه آیت الله شریعتمداری ساختگی بوده است. در خاطرات مرحوم منتظری آمده است«وقتي كه آقاي قطب زاده را بازداشت كردند ما شنيديم كه ايشان سوء قصدي راجع به مرحوم امام داشته و در چاهي نزديك محل سكونت ايشان موادي كار گذاشته اند كه كشف شده و آقاي شريعتمداري هم از اين موضوع اطلاع داشته اند. روزي آقای حاج احمد آقا در قم به منزل ما آمد و در حالي كه آقاي حاج سيد هادي نيز حضور داشت به نحو تهديد آميز گفت : "امشب قطب زاده در تلويزيون مطالبي راراجع به آقاي شريعتمداري ميگويد، شما مواظب باشيد حرفي نزنيد و چيزي نگوييد!". بعد شب مصاحبه آقاي قطب زاده از تلويزيون پخش شد و در اين راستا بود كه به سراغ آقاي شريعتمداري رفتند، و من از صحت و سقم قضايا بي اطلاع بوده و هستم . بعدا شنيدم آقاي حاج احمد آقا در زندان سراغ آقاي قطب زاده رفته و به او گفته است شما مصلحتا اين مطالب را بگوييد و اقرار كنيد و بعد امام شمارا عفو ميكنند، ولي بالاخره او را اعدام كردند; و باز بعدها از طريق موثقي شنيدم كه جريان ريختن مواد منفجره در چاه نزديك محل سكونت مرحوم امام بكلي جعلي است و واقعيت نداشته است و منظور فقط پرونده سازي براي مرحوم آقاي شريعتمداري بوده است، والعلم عندالله-خاطرات ایت الله منتظری جلد 1 صفحه 484


آیت الله شریعتمداری ایام بعد از اعتراف تلویزیونی را در انزوا گذراند و سرانجام در فروردین 65 درگذشت. مطابق با خاطرات هاشمی رفسنجانی در سال 65 بعد  از فوت نحوه تشییع و محل خاکسپاری وی  در جلسه جامعه روحانیت مبارز توافق شده بوده است. محتوای این توافق روز بعد مشخص شد! آیت الله را شبانه در قبرستان گمنامی در حومه شهر قم و بدون تشریفات و عمل به وصیت دفن کردند. نحوه رفتار با آیت الله شریعتمداری موجب اعتراض آیت الله منتظری و آیت الله گلپایگانی واقع شد. هنوز ماه هایی از فوت آیت الله شریعتمداری نگذشته بود که حجت الاسلام ری شهری که اینک وزیر اطلاعات بود  انحراف در بیت آیت الله منتظری و مسئله مهدی هاشمی را کشف کرد...

0 comments:

ارسال یک نظر