سپهر سعادت
پنجشنبه ۱۵ بهمن
منبع: شبکه جنبش راه سبز (جرس)
بنیانگزار انقلاب اسلامی تلاش داشت میان الگوهای دولت در شریعت شیعه و الزامات حکمرانی مدرن سنتری فراهم آورد تا سپس این الگوی ترکیبی را در دل مفهوم بدیع جمهوری اسلامی جای دهد. بازخوانی سرفصل های دیدگاه های آیت الله خمینی در گفتگوهایش با نمایندگان رسانه های خبری طی ماه های اقامت در فرانسه شمایی کلی از مدل مطلوب او برای اداره کشور به دست می دهد. گزارش زیر با دسته بندی مواضع بنیانگزار انقلاب از مهر ۵٧ تا بهمن ۵٧ به دو بخش "شیوه اداره حکومت در جمهوری اسلامی" و "حدود آزادی های اجتماعی" در پی ترسیم همین شمای کلی است.
الف- شیوه اداره حکومت در جمهوری اسلامی
٢٠ مهر ١٣۵٧ --- (مصاحبه با خبرنگاران بى. بى. سى. و تلویزیون تجارتى بریتانیا در پاریس):
حضرت آیت الله، جمهوری اسلامی مورد نظر شما چگونه رژیمی است؟
جواب: جمهورى اسلامى، یك رژیمى است متكى بر آراى عمومى و رفراندم عمومى و قانون اساسىاش قانون اسلام و باید منطبق بر قانون اسلام باشد؛ و قانون اسلام مترقى ترین قوانین است، و قانون اساسى آن مقدار كه مطابق با این قانون مترقى است آنها بر جاى خود باقى مىماند و آن مقدار كه مخالف با این است - به حكم خود قانون اساسى - قانونیت ندارد؛ و بسیارى موادش، موادى بوده است كه با سرنیزه تحمیل شده است و آنها باید ساقط بشود.
١٠ آبان ١٣۵٧ --- (رادیو- تلویزیون اتریش):
نظرتان درباره تغییرات و تحولات آینده ایران چیست؟
جواب: با قیام انقلابى ملت، شاه خواهد رفت و حكومت دموكراسى و جمهورى اسلامى برقرار مىشود. در این جمهورى یك مجلس ملى، مركب از منتخبین واقعى مردم، امور مملكت را اداره خواهند كرد. حقوق مردم - خصوصاً اقلیتهاى مذهبى - محترم بوده و رعایت خواهد شد. با احترام متقابل نسبت به كشورهاى خارجى عمل مىشود. نه به كسى ظلم مىكنیم و نه زیر بار ظلم مىرویم. كشور در حال حاضر ورشكست شده است و همه چیز از بین رفته است. با استقرار جمهورى اسلامى ساختمان واقعى و حقیقى كشور شروع خواهد شد.
١٠ آبان ١٣۵٧ --- ( روزنامه انگلیسى گاردین):
پس از رفتن شاه، در موقع برگشتن به ایران، آیا خود شما رهبر جمهورى اسلامى نخواهید بود؟
جواب: من خود نمىخواهم حكومت را در دست بگیرم. اما مردم را براى انتخاب حكومت، هدایت خواهم كرد و شرایط آن را به مردم اعلام مىكنم.
١٦ آبان ١٣۵٧ --- (مجله آلمانى اشپیگل):
از گروه كوچك رهبران سیاسى كنونى و سودجویان از این رژیم كه بگذریم، در چه مواردى كشور ایران در آینده با اوضاع امروز تفاوتهایى خواهد داشت؟
جواب: ١- رهبرى سیاسى از سلطه بیگانه آزاد مىشود، از فساد مالى و سیاسى پاك مىشود. ٢- اقتصاد كشور از سلطه بیگانه آزاد مىگردد و دیگر برنامههاى اقتصادى، برنامههایى نخواهند بود كه هدفهاى شركتهاى بین المللى را در ایران به اجرا بگذارد. ٣- جامعه آینده ما، جامعه آزادى خواهد بود و همه نهادهاى فشار و اختناق و همچنین استثمار از میان خواهد رفت. ۴- انسانى كه امروز در نظام پلیسى از فعالیتهاى فكرى و آزادى در كار محروم شده است، تمامى اسباب ترقى واقعى و ابتكار را به دست خواهد آورد. جامعه فردا، جامعه ارزیاب و منتقدى خواهد بود كه در آن تمامى مردم در رهبرى امور خویش شركت خواهند جست.
٢٢ آبان ١٣۵٧ --- (روزنامه فرانسوى لوموند):
حضرت عالى مىفرمایید كه بایستى در ایران، جمهورى اسلامى استقرار پیدا كند و این براى ما فرانسوىها چندان مفهوم نیست. زیرا كه جمهورى مىتواند بدون پایه مذهبى باشد. نظر شما چیست؟ آیا جمهورى شما بر پایه سوسیالیسم است؟ مشروطیت است؟ بر انتخاباتى استوار است؟ دموكراتیك است؟ چگونه است؟
جواب: اما جمهورى، به همان معنایى است كه همه جا جمهورى است. لكن این جمهورى بر یك قانون اساسىاى متكى است كه قانون اسلام است. اینكه ما جمهورى اسلامى مىگوییم براى این است كه هم شرایط منتخب و هم احكامى كه در ایران جارى مىشود اینها بر اسلام متكى است، لكن انتخاب با ملت است و طرز جمهورى هم همان جمهورى است كه همه جا هست.
آبان ١٣۵٧ --- (راسل کر):
وضع حقوق بشر در آینده ایران چگونه خواهد بود؟ براى ساواك چه فكرى كردهاید؟
جواب: ساواك، خیر؛ لازم نیست. فشار نخواهد بود. ساواك جز ظلم و تعدى و فشار بر ملت نداشته؛ در حكومت اسلامى نخواهد بود. حكومت اسلامى مبنى بر حقوق بشر و ملاحظه آن است. هیچ سازمانى و حكومتى به اندازه اسلام ملاحظه حقوق بشر را نكرده است. آزادى و دموكراسى به تمام معنا در حكومت اسلامى است. شخص اول حكومت اسلامى با آخرین فرد مساوى است در امور.
١٦ آذر ١٣۵٧ --- (روزنامه لوسآنجلس تایمز ):
روابط دولت اسلامى حضرت آیت اللَّه با آمریكا چگونه خواهد بود؟ آیا شما فروش نفت را به غرب ادامه مىدهید، و روابط شما با شوروى چگونه خواهد بود؟
جواب: ما با تمام دولتها، در صورتى كه دخالت در امور داخلى ما نكنند و براى ما احترام متقابل قائل باشند، با احترام رفتار مىكنیم و نفت را هم هر كس مشترى است به او مىفروشیم. ما از زیادهروى و غلطرویهایى كه راجع به نفت بوده است و چیزهایى كه خلاف مصلحت ملت بوده است، جلوگیرى مىكنیم، و الّا نفت را مىفروشیم.
١٩ دى ١٣۵٧ --- ( روزنامه لوتاكونتینوا):
با در نظر گرفتن اینكه هر حكومتى در خود حد اكثر تمركز قدرت را جمع مىكند، چگونه حكومت اسلامى مىتواند وجود داشته باشد و قدرت در آن تمركز نیابد و رابطه مسلط و زیر سلطه برقرار نشود؟
جواب: حكومت و زمامدارى در دست فرد یا افراد، وسیله فخر و بزرگى بر دیگران نیست كه از این مقام بخواهد به نفع خود حقوق ملتى را پایمال كند. هر فردى از افراد ملت حق دارد كه مستقیماً در برابر سایرین، زمامدار مسلمین را استیضاح كند و به او انتقاد كند و او باید جواب قانعكننده بدهد و در غیر این صورت، اگر بر خلاف وظایف اسلامى خود عمل كرده باشد - خود به خود - از مقام زمامدارى معزول است و ضوابط دیگرى وجود دارد كه این مشكل را حل مىكند.
٢۴ دی ١٣۵٧ --- ( روزنامه لیبرال):
شما مىخواهید در ایران حكومت اسلامى برقرار كنید كه تصویر چنین حكومتى براى ما روشن نیست. به طور روشن بگویید چنین حكومتى چگونه است؟ آیا حكومت نمونهاى به عنوان مثال وجود دارد كه بتوانید ذكر كنید؟
جواب: حكومت اسلامى حكومتى است كه اولًا صد در صد متكى به آراى ملت باشد؛ به شیوهاى كه هر فرد ایرانى احساس كند كه با رأى خود سرنوشت خود و كشور خود را مىسازد. و چون اكثریت قاطع این ملت مسلمان‌اند بدیهى است كه باید موازین و قواعد اسلامى در همه زمینهها رعایت شود. كسانى كه سابقه خیانت دارند و بر خلاف معیارهاى اسلامى ثروتاندوزى كردهاند، تجاوز به حقوق دیگران كردهاند، حق دخالت در این حكومت را ندارند. و ما امیدواریم كه ایران اولین كشورى باشد كه به چنین حكومتى دست مىیابد. حكومتى كه كوچكترین فرد ایرانى بتواند آزادانه و بدون وجود كمترین خطر به بالاترین مقام حكومتى انتقاد كند و از او در مورد اعمالش توضیح بخواهد.
ب- حدود آزادی های اجتماعی
٢٢ مهر ١٣۵٧ --- ( روزنامه فرانسوى فیگارو):
آیا در جمهورى اسلامى براى اقلیتهاى مذهبى در ایران كه بسیار زیادند جایى هست؟
جواب: رژیم شاه، با اقلیتهاى مذهبى رفتارى بهتر از رفتار با مسلمانان ندارد. ما طبیعتاً نسبت به عقاید مذهبى دیگران، بیشترین احترام را پس از سرنگونى دیكتاتورى و استقرار یك رژیم آزاد مىگذاریم، شرایط حیات براى اكثریت مسلمان و اقلیتهاى مذهبى بسیار خوب خواهد شد.
١٠ آبان ١٣۵٧ --- (روزنامه انگلیسى گاردین):
آیا حضرت آیت اللَّه مىتوانند به طور دقیقتر این مفهوم را شرح دهند كه آیا زنها قادر خواهند بود به طور آزادانه بین حجاب و لباس غربى حق انتخاب داشته باشند؟ آیا سینماها مىتوانند به وجود خود ادامه دهند؟ اگر آرى، چگونه فیلم‌ها انتخاب خواهند شد؟ آیا مشروبات الكلى ممنوع خواهد شد؟ در آخر آیا ایران، یك عربستان سعودى یا لیبى دیگر خواهد شد؟
جواب: اجراى حدود در اسلام، موكول به تحقق شرایط و مقدمات بسیار است و باید جهات بسیارى را از روى كمال عدالت و توجه به اینكه اسلام در كلیت خود اجرا گردد، در نظر گرفت. اگر این امور در نظر گرفته شوند، ملاحظه خواهد شد كه مقررات اسلامى كمتر از هر مقررات دیگرى خشونتآمیز است. زنان در انتخاب فعالیت و سرنوشت و همچنین پوشش خود با رعایت موازین آزادند. و تجربه كنونى فعالیتهاى ضد رژیم شاه نشان داده است كه زنان بیش از پیش آزادى خود را در پوششى كه اسلام مىگوید یافتهاند. ما با سینماهایى كه برنامههاى آنها فاسدكننده اخلاق جوانان و مخرب فرهنگ اسلامى باشد مخالفیم. اما با برنامههایى كه تربیتكننده و به نفع رشد سالم اخلاقى و علمى جامعه باشد موافق هستیم. مشروبات الكلى و الكلیسم و سایر مخدرات كه مضرّ به حال جامعه مىباشند، جلوگیرى خواهد شد. حكومت جمهورى اسلامى مورد نظر ما، با هیچ یك از رژیمهاى مزبور (عربستان سعودى و لیبى) منطبق نخواهد بود.
١١ آبان ١٣۵٧ --- ( روزنامه ایتالیایى پائزه سِرا):
آیا مىتوانید مشخصات جمهورى اسلامى را كه در نظر دارید بیان كنید كه چگونه است؟ در مورد محتواى اجتماعى، سازماندهى سیاسى، خصوصاً براى احزاب، سندیكاها و مطبوعات؟
جواب: در جمهورى اسلامى، زمامداران مردم نمىتوانند با سوء استفاده از مقام، ثروتاندوزى كنند و یا در زندگى روزانه امتیازى براى خود قائل شوند. باید ضوابط اسلامى را در جامعه و در همه سطوح به دقت رعایت كنند و حتى پاسدار آن باشند. دقیقاً باید به آراى عمومى در همه جا، احترام بگذارند. هیچگونه تسلط و یا دخالت اجانب را در سرنوشت مردم، نباید بپذیرند. مطبوعات در نشر همه حقایق و واقعیات آزادند. هر گونه اجتماعات و احزاب از طرف مردم در صورتى كه مصالح مردم را به خطر نیندازند آزادند و اسلام در تمامى این شئون حد و مرز آن را تعیین كرده است.
١٩ آبان ١٣۵٧ --- ( مجله امریكایى نیوزورلدرپورت):
مشاركت فعال زنان در انقلاب چه معنایى دارد؟
جواب: زندانهاى شاه از زنان شیردل و شجاع مملو است. در تظاهرات خیابانى زنان ما، بچههاى خردسال خود را به سینه فشرده، بدون ترس از تانك و توپ و مسلسل، به میدان مبارزه آمدهاند. جلسات سیاسىاى كه زنان در شهرهاى مختلف ایران، برپا مىكنند كم نیست، آنان نقش بسیار ارزندهاى را در مبارزات ما ایفا كردهاند. مادران شجاع فرزندان اسلام، خاطره جانبازى و رشادت زنان قهرمان را در طول تاریخ زنده كردهاند. در چه تاریخى این چنین زنانى را سراغ دارید و در چه كشورى؟
۸ آذر ١٣۵٧ --- (مجله الاقتصاد العربى):
در یكى از بیانیههایتان از كارگران ایران خواستهاید كه بدون توجه به وعدههاى رژیم، به اعتصابات خود ادامه دهند. یكى از درخواستهاى مطرح شده، در این اعتصابات، تشكیل اتحادیههاى آزاد كارگرى است. نظرتان درباره این اتحادیهها چیست؟ اگر با تشكیل آنها موافقید، اینها در چارچوب حكومت جمهورى اسلامى مورد پیشنهاد شما، چه نقشى و اهمیتى خواهند داشت؟
جواب: كارگران محروم و متدین ایران كه اكثر آنان همان كشاورزان و زارعین فقیر و گرسنه سابقند، حق دارند براى به دست آوردن حقوق حقه خود، به مبارزه ملت از هر طریق ممكن و مشروع بپردازند. و در جمهورى اسلامى، به آنها حق داده مىشود كه به هر شكل ممكن به دور هم جمع شوند و مسائل و مشكلات خود را بررسى كنند و در نتیجه، دولت را در جریان مسائل خود قرار دهند و نیز از حقوق صنفى خود دفاع كنند.
٧ دی ١٣۵٧ --- ( گفتگو با ریچارد کاتم):
رفتار شما با اقلیتهاى مذهبى در حكومت اسلامى چگونه خواهد بود؟ اقلیتهایى مثل مسلمانان سنى، صوفیها، آشوریان، مسیحیان، ارمنیان، یهودیان و بهاییان. آیا در تحت حكومت اسلامى پیشنهادى شما، یك نفر غیر مسلمان ماركسیست - غیر از حزب توده - و یا زنان مىتوانند در پستهایى مثل مقامات نظامى یا غیر نظامى خدمت كنند؟
جواب: اولًا برادران اهل سنت هرگز از اقلیتهاى مذهبى نیستند. و ما بارها گفتهایم كه رفتارمان با اقلیتهاى مذهبى بسیار خوب خواهد بود. اسلام آنها را محترم شمرده است. ما به آنان تمام حقوقشان را مىدهیم. آنان حق دارند در مجلس وكیل داشته باشند و آزادند به فعالیتهاى سیاسى- اجتماعى بپردازند و آزادانه امور مذهبى خود را انجام دهند. آنان ایرانى هستند و مثل سایر ایرانیان در زیر چتر حكومت اسلامى زندگى با امنیت كامل خواهند داشت. در امور نظامى مثل سایر امور، زنان مىتوانند كارهایى را به عهده بگیرند و در صدر اسلام زنان در جبهه بودهاند و آنچه كه مربوط به مجروحین بوده است به عهده آنان گذاشته مىشده است.
١٨ دی ١٣۵٧ --- ( روزنامه اکونومیست):
آیا شما قصد دارید كه آزادى سخن، آزادى اجتماعات و آزادى مطبوعات و آزادى عبادات را تضمین كنید؟
جواب: ما به خواست خداى تعالى در اولین زمان ممكن و لازم برنامههاى خود را اعلام خواهیم نمود. ولى این بدان معنى نیست كه من زمام امور كشور را به دست بگیرم و هر روز نظیر دوران دیكتاتورى شاه، اصلى بسازم و علىرغم خواست ملت به آنها تحمیل كنم. به عهده دولت و نمایندگان ملت است كه در این امور تصمیم بگیرند؛ ولى من همیشه به وظیفه ارشاد و هدایتم عمل خواهم كرد.
٣ بهمن ١٣۵٧ --- (روزنامه های اطلاعات و کیهان):
چون مرا به عنوان یك زن پذیرفتهاید، این نشان دهنده این است كه نهضت ما یك نهضت مترقى است؛ اگر چه دیگران سعى كردند نشان دهند كه عقب مانده است. فكر مىكنید به نظر شما آیا زنان ما باید حتماً حجاب داشته باشند؟ مثلًا چیزى روى سر داشته باشند یا نه؟
جواب: اینكه من شما را پذیرفتهام، من شما را نپذیرفتهام! شما آمدهاید اینجا و من نمىدانستم كه شما مىخواهید بیایید اینجا! و این هم دلیل بر این نیست كه اسلام مترقى است كه به مجرد اینكه شما آمدید اینجا، اسلام مترقى است. مترقى هم به این معنى نیست كه بعضى زنها یا مردهاى ما خیال كردهاند. ترقى به كمالات انسانى و نفسانى است، و با اثر بودن افراد در ملت و مملكت است نه اینكه سینما بروند و دانس بروند. و اینها ترقیاتى است كه براى شما درست كردهاند و شما را به عقب راندهاند؛ و باید بعداً جبران كنیم. شما آزادید در كارهاى صحیح. در دانشگاه بروید و هر كارى را كه صحیح است بكنید؛ و همه ملت در این زمینهها آزادند. اما اگر بخواهند كارى خلاف عفت بكنند و یا مضر به حال ملت - خلاف ملیت - بكنند، جلوگیرى مىشود؛ و این، دلیل بر مترقى بودن است.
0 comments:
ارسال یک نظر