بررسی روزنامه‌های صبح تهران؛ یکشنبه اول آبان 1390

مسعود بهنود

روزنامه‌نگار

طرح جمال رحمتی، اعتماد

روزنامه‌های امروز صبح تهران در عنوان‌های اصلی خود از احتمال طرح سئوال از رییس جمهور در جلسه هفته آینده مجلس خبر داده از زبان رییس مجلس درباره احتمال تغییر قانون اساسی نوشته‌اند. مقالاتی درباره قتل قذافی و آینده لیبی، همچنان واکنش‌هائی نسبت به نامه کمیسیر اتحادیه اروپا و دعوت به ادامه گفتگوهای هسته‌ای از جمله دیگر مطالب این روزنامه‌هاست.

اصلاح قانون اساسی، رییس جمهور منتخب پارلمان

"شکایت‌های جدید در راه است" گزارش اصلی شرق است درباره نظر مجلس درباره دولت، "استقرار نظام پارلمانی قوا را هماهنگ‌تر می‌کند" به نقل از علی لاریجانی تیتر اول فرهیختگان است، اعتماد از قول همین مقام نوشته "رییس جمهور منتخب پارلمان می‌شود"، سیاست روز نوشته "نظام رقابتی یا پارلمانی" و ابتکار" پاسخ احمدی‌نژاد به همه اتهامات" را در صدر گزارش‌های خود آورده است.

عبرت آموزی قتل قذافی و تردید کیهان

کیهان تنها روزنامه تهران است که در تیتر بزرگ خود به حوادثی در بحرین اشاره کرده و از قول مردم آن کشور خطاب به آل خلیفه نوشته " قذافی را ببین و عبرت بگیر".

الهه كولایی در مقاله‌ای در شرق نوشته كشته شدن سرهنگ قذافی، رهبر لیبی كه در برابر اراده مردم كشورش تسلیم نشد و دگرگونی‌های بنیادی در جهان را به حساب نیاورد، بار دیگر روند رو به گسترش كمی و كیفی نظام‌های مبتنی بر اراده و انتخاب مردم را در عصر جهانی شدن یادآور شده است.

به نظر این استاد دانشگاه این شرایط در غرب آسیا و شمال آفریقا كه بخش مهمی از منابع مهم انرژی فسیلی جهان در آن قرار گرفته، اینك از حساسیت بیشتری برخوردار شده است. تامین ثبات و مبارزه با افراط‌گرایی در چنین شرایطی، راهكاری جز واژگون‌سازی حكومت‌های دیكتاتوری و تسلیم شدن در برابر موج بلند دموكراسی‌خواهی، پیش پای قدرت‌های این منطقه و جهان باقی نگذاشته است.

در پایان مقاله شرق آمده فریاد آزادی‌خواهی مردم كشورهای غرب آسیا و شمال آفریقا، كه در اصطلاح خاورمیانه خوانده شده است، در پرتو تغییرهایی كه در دهه‌های اخیر شكل گرفته، به گوش همه جهانیان رسیده است. اینك رسانه‌های بین‌المللی تحت كنترل قدرت‌های جهانی نیز وظیفه انتقال این پیام را برعهده گرفته‌اند. بی‌تردید حاكم شدن مردم بر سرنوشت‌شان در مسیر تحقق اراده الهی است كه جامعه بشری به اشكال گوناگون برای رسیدن به آن تلاش كرده است.

محمود صدری در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته در روزگاری كه موج اول تحول‌خواهی در خاورمیانه و شمال آفریقا شكل گرفت؛ یعنی نیم‌قرن پیش، ایدئولوژی غالب در كشورهای مستعمره و نیمه‌مستعمره، از جمله كشورهای خاورمیانه، استقلال‌خواهی و توزیع منابع كمیاب اقتصادی بود كه عمدتا در اختیار استعمارگران و حاكمان دست‌نشانده آنها بود، اما در روزگار كنونی اولا، هیچ كشوری رسما مستعمره نیست و ثانیا، سهم شهروندان از درآمدهای اقتصادی كشورها افزایش یافته است.

به نوشته این روزنامه مجموعه قابلیت‌های اقتصادی در كشورهای بحران‌زده خاورمیانه و شمال آفریقا به‌علاوه ایران و تركیه از جهات گوناگون، مهیای تشكیل بازار بزرگ و یكپارچه منطقه‌ای است كه می‌تواند بسیاری از تضادها و تعارض‌های داخلی كشورها را برطرف كند.

سرمقاله دنیای اقتصاد نتیجه گرفته شعار سیاسی مخالفان هرچه باشد، نیرویی كه آنان را به جنبش درآورده، تمایلی گسترده برای بهره‌مندی از امكانات تازه و به كف آوردن فرصت‌هایی برای خلق ثروت‌های جدید است. از آنجا كه شیوه ملكداری در خاورمیانه، هنوز مبتنی‌ بر انحصار سیاسی است و این وضع لاجرم به انحصار اقتصادی می‌انجامد،‌ نیروهای آشكار و پنهان جوامع خاورمیانه و شمال آفریقا آزاد شده‌اند تا حاكمان را به تمكین در برابر رقابت و رونق كسب‌و‌كار وادار كنند و از آنجا كه مانع اصلی این كار، حاكمان مادام‌العمر هستند بر آنها شوریده‌اند.

کیهان در سرمقاله خود ادعا کرده اسناد و شواهد غیرقابل انكار به وضوح نشان می‌دهد كه قذافی- حداقل- طی ده سال گذشته در نقش یكی از عوامل گوش به فرمان آمریكا و متحدانش در صحنه بوده است بنابراین در صورت بازداشت و محاكمه می‌توانست اعترافات تكان دهنده و رسواكننده‌ای علیه قدرت‌های غربی داشته باشد.

حسین شریعتمداری در این مقاله با ابراز تردید در مورد این که قذافی را مردم خشمگین کشته باشند مدعی شده که او توسط نیروهای ناتو کشته شده چون "بدیهی است كه قذافی بركنار شده و از قدرت افتاده نه فقط كمترین سودی برای آمریكا و متحدانش نداشت، بلكه اعترافات وی می‌توانست كابوس وحشتناك دیگری برای متحدان غربی رژیم سابق لیبی و مدعیان كنونی نظام پیش روی مردم این كشور باشد."

در همین حال روزنامه‌های دیگر تهران از جمله تهران امروز نوشته‌اند یکی از انقلابیون لیبی در نواری ویدئویی که روز جمعه پخش شد گفت که وی معمر قذافی را اسیر و سپس کشته است. در این نوار ویدئویی تصویر مردانی که لباس نظامی بر تن دارند وجود دارد که ‌به الصادق العریبی تبریک می‌گویند. العریبی متولد سال 1989 و عضو لشگر بن‌غازی است.

به نوشته این روزنامه صادق العریبی انگشتری از طلا و جلیقه آغشته به خون معمر قذافی را نشان داد که خودش آنها را از تن قذافی درآورده است. بر روی انگشتر نام صفیه ورکش همسر قذافی و تاریخ ازدواج آنها در دهم سپتامبر 1970 حک شده است.

مرگ ولیعهد سعودی در صفحه اول چند روزنامه امروز تهران منعکس شده، سیاست روز عکسی از مردم عربستان در حال دیدن خبر مرگ ولیعهد کشورشان گذاشته و نایف را محتمل‌ترین جانشین شاهزاده سلطان خوانده است.

افزایش قیمت‌ها و اختلاف مسئولان اقتصادی

تهران امروز در تیتر اول خود نوشته "قیمت آب افزایش می‌یابد"، "جمع آوری نقدینگی با اوراق مشارکت" عنوان اصلی جهان صنعت است، دنیای اقتصاد نوشته "یارانه سه برابر، تكلیف قانونی؟" و روزنامه جمهوری اسلامی از "اختلاف مسئولان اقتصادی کشور در مورد مدیریت نرخ ارز در بازار" خبر داده است.

روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود نوشته به دفعات شاهد بوده‌ایم و همچنان نیز هستیم كه مسئولان اقتصادی در عین ارتباط تنگاتنگی كه حوزه‌های كاری آنها با یكدیگر دارد، سیاست‌های كاملاً متناقضی را در پیش می‌گیرند و هر یك دستاوردها و عملكردهای دیگری را خنثی می‌نمایند، چنانكه گویی این مسئولان هر یك متعلق به یك كشور مستقل با ویژگی‌های متفاوت هستند.

در ادامه این مقاله آمده افزایش واردات در زمان اوج برداشت و تولید محصولات مختلف، بالا بردن تعرفه‌های وارداتی نهاده‌های تولیدی با وجود كمبود در داخل و... در این میان هم كه مشخص است، كشاورزان، تولید كنندگان و نهایتاً مصرف كنندگان، متضرران اصلی این عدم هماهنگی هستند. نمونه نگران كننده‌تر از سایر موارد را باید در حوزه سیاست‌های پولی و ارزی طی سال‌های اخیر، خصوصاً از اواخر سال 89 تاكنون جستجو كرد.

به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی اختلاف میان مسئولان اقتصادی دولت، بخش خصوصی و... طی چند ماه اخیر با شدت گرفتن تنش‌ها در بازار ارز و طلا وارد مرحله تازه‌ای شده است، اگر تا پیش از این و از ابتدای فعالیت دولت نهم، اصرار شخص رئیس دولت بر كاهش نرخ سود بانكی، اختلاف نظر گسترده و دامنه‌داری را در حوزه بانكی و سیاست‌های پولی كشور ایجاد كرده بود، از زمستان سال گذشته كه با شیطنت شیخ‌نشین امارات، نقل و انتقال ارز و عرضه آن در بازار داخلی دچار التهابات مقطعی شد، مباحثات بر سر قیمت ارز و میزان عرضه آن توسط بانك مركزی از آن برهه تاكنون همچنان ادامه دارد.

مریم باستانی در سرمقاله جهان صنعت نوشته آقای بهمنی در اظهار‌نظری عجیب عنوان کرده است که بانک مرکزی می‌تواند با استفاده از تصمیم اخیر شورای پول و اعتبار مبنی بر افزایش 5/1 درصدی سود اوراق مشارکت، نقدینگی موجود در بازار را جمع کند.

به نوشته این مقاله اگرچه یکی از ابزارهای رایج برای کنترل رشد نقدینگی انتشار اوراق مشارکت است اما موقع اجرایی کردن این تصمیم هم خود دارای اهمیت بالایی است. نیمه دوم سال گذشته (شهریور ماه 89) حجم نقدینگی 250 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در خرداد‌ماه امسال به 307 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است و‌ این به آن معناست که نقدینگی با سرعت بالایی در حال افزایش است. اگرچه بخشی از این رقم به دلیل استقراض 50 هزار میلیارد ریال در سال 89 صورت گرفته اما افزایش 57 هزار میلیارد تومان طی 9 ماه نشانه تبدیل شدن ارزهای بیشتری به ریال است که اتفاقا پشتوانه تولید ندارد و حاصل فروش نفت است.

سرمقاله جهان صنعت تاکید کرده اولین پیامد آن مزمن کردن بیماری هلندی در اقتصاد است که سال‌هاست گریبان اقتصاد ایران را گرفته و پیامد بعدی آن افزایش نرخ تورم است. حال در چنین شرایطی چگونه رییس کل بانک مرکزی عنوان می‌کند که با 5/1 درصد افزایش نرخ سود اوراق مشارکت می‌توان نقدینگی را جمع‌آوری کرد؟ تردیدی نیست که این وعده شبیه به وعده کنترل بازار ارز است که با گذشت چهار ماه از وعده داده شده همچنان فاصله قیمت بازار و رسمی 200 تومان است. آیا بهتر نیست آقای بهمنی به جای چنین وعده‌هایی برای یافتن ابزارهای مناسب از کارشناسان اقتصادی کمک بخواهند؟

رشد فساد و واکنش مردم

مرتضی شاملی در مقاله‌ای در شرق نوشته سال‌های 60 بود كه صحبت از رشد فساد مالی در جامعه شد و رییس دولت وقت گفت كه هنوز این فساد نهادینه نشده است. اما امروز چه؟ امروز كه روزبه‌روز بیشتر از دیروز آدم‌هایی را می‌بینی كه هی می‌دوند و خط روی زمین می‌كشند و سیرایی هم ندارند واقعا به آنها با چنین خصلت‌هایی چه باید گفت؟ چگونه باید گفت كه این دنیا دیگر به آن بزرگی وبی‌در و پیكری كه خیال می‌كردیم، نیست.

نویسنده افزوده چند روز پیش شاهد بودم چند نفر می‌خواستند تعداد صفرهای سه هزارمیلیارد را بنویسند و نمی‌توانستند. هم خنده‌ام گرفته بود و هم دلم سوخت. مردم ما این هستند. آنها را با چنین ارقام و اعدادی چه كار؟! از بد حادثه است كه در گردباد حیرت از این اعداد نجومی و سرسام‌آور افتاده‌اند. وگرنه سقف توقع و اوج نیاز آنها چند میلیون تومان وام مسكن است و هزینه جراحی همسر و جهاز دختر و تازه در كنار همه اینها خجالت از پسر یا دختر جوانی كه نمی‌توان به او حالی كرد چرا زندگی او چنین است و از آن همسالان از ما بهترانش چنان! چرا او باید هزینه‌های دانشگاه آزاد ناكجاآباد را نداشته باشد و برخی بین دانشگاه‌های شرق و غرب عالم ییلاق و قشلاق كنند!

سرانجام مقاله شرق این است که اگر بیایید و از همین مردم با تمام گرفتاری‌هایشان بپرسید كه چگونه زیسته‌اند، آیا گله می‌كنند و می‌گویند كه بد زندگی كرده‌اند؟ نه. سرشان را بالا می‌گیرند‌، در چشمانتان نگاه می‌كنند و می‌گویند خدا را شكر كه با آبرو زندگی كرده‌اند! به همین سادگی. مردم ما این هستند.

مداحی‌های زنانه

روزنامه جمهوری اسلامی خبر داده رواج مداحی‌های زنانه به مناسبت اعیاد مذهبی و جشن‌های عقد و عروسی، بیماری جدیدی است كه علاوه بر تبدیل شدن به یك شغل پرسود برای عده‌ای از زنان بی‌سواد، وسیله‌ای نیز برای ترویج افكار خرافی و رقص و آواز و لهو و لعب به نام دین شده است.

به نوشته این روزنامه نرخ این مداحان زن، از 90 هزار تومان تا 500 هزار تومان متغیر است و نكته تأسف‌بار اینكه این افراد برای بازار گرمی خود، به جواز استفاده از دف و چنگ و تمپو و تمبك و انواع موسیقی و حتی رقص نیز فتوا می‌دهند.

روزنامه جمهوری اسلامی اظهار نظر کرده که این انحرافات، در قسمت‌های بالای شهر تهران بیشتر است ولی اخیراً به بخش‌های مركزی و جنوب شهر و حتی بعضی شهرستان‌ها نیز سرایت كرده است. اكنون كه در آستانه اعیاد قربان و غدیر قرار داریم توجه به این انحرافات و برخورد با آنها از اهمیت برخوردار است.

تیترهای پنهان

ابتکار در شوخی با تیترهای روزنامه‌ها نوشته:

- استاندار تهران: سازوكار لازم برای حفاظت از رای مردم‌اندیشیده شده است [ من خودم اونجام]

- نماینده مجلس: استیضاح وزیراقتصاد، طرحی شتابزده است [هنوز یک سال هم از اختلاس سه هزار میلیاردتومانی نگذشته]

- شجونی: اصلاح طلبان داغون شده‌اند. مزدور شده‌اند. مردود شده‌اند. روفوزه شده‌اند [پسر اون لنگه کفشو به من بده ببینم]

- رئیس کل بانک مرکزی: سیستم بانکی از اختلاس اخیر متضرر نشد [حساب ما سرجاشه]

- احمدی‌نژاد: مشائی اگر خودش هم بخواهد کنار بکشد من قبول نمی‌کنم [با هم اومدیم، باهم میریم]

- شروط رسایی برای حضور در کمیته اصولگرایی! [اول اینکه حسینیان باشه دوم اینکه کوچک زاده باشه و سوم اینکه صندلیهامون هم کنار هم باشه]

- لاریجانی: به هرقیمتی، پای حقوق مردم می‌ایستیم [حتی اگر خدای ناکرده لازم باشه وزیری را استیضاح کنیم]

یادداشت آخر، خداحافظی

ابراهیم رها که ستون طنز وی هر روز صفحه دوم اعتماد بود امروز در صفحه آخر این روزنامه نوشته "این ماه (آبان‌ماه سال 90) آخرین ماهی است كه ابراهیم‌ رها، مطلبی می‌نویسد! كل ماجرا را خلاصه و در همین یك خط گفتم. اما حالا می‌خواهم چند و چون ماجرا را با مخاطبان همیشه عزیزم در میان بگذارم."

این طنز نویس تاکید کرده تا پایان این ماه می‌نویسم و دیگر هیچ چیز در هیچ جا به قلم ابراهیم رها نوشته نخواهد شد. منظورم این نیست كه فقط دست از ستون‌نویسی روزنامه برمی‌دارم، دیگر كتاب یا فیلمنامه یا... هم نخواهم نوشت. با پایان آبان امسال، ابراهیم رها هم تمام می‌شود.

نویسنده اعتماد به یاد آورده به روایتی این ستون‌های بیانیه كه در روزهای آتی می‌نویسم آخرین مطالبم پس از سال‌ها نوشتن ستون طنز روزانه است. در این سال‌ها پر از خاطرات تلخ و شیرین شده‌ام. حدود پنج سال در همین روزنامه اعتماد ستون ثابت روزانه داشتم. از جنگ سرد شروع شد و با بیانیه تمام می‌شود. طی این مدت در روزنامه‌های یاس‌نو، سرمایه، بهار، كلمه سبز، فرهنگ آشتی، روزگار و... هم ستون‌نویسی آن هم به شكل روزانه داشته‌ام.

0 comments:

ارسال یک نظر