آیا در انتخابات ریاست جمهوری تقلب شد؟

منتقدان دولت ایران در هفته های خبرساز پس از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، در اثبات آنچه "تقلب در انتخابات" می خواندند، به ذکر دلایل مختلفی پرداختند. بخشی از این دلایل، بر گزارش های ستادهای انتخاباتی رقبای محمود احمدی نژاد مبتنی بود.

منتقدان، از جمله "اخراج گسترده ناظران انتخاباتی میرحسین موسوی و مهدی کروبی از سر صندوق های رای"، چاپ بیش از ۱۴ میلیون "برگه رای اضافی" (با شماره سریال) و انتشار "میلیون ها برگه رای اضافی" (بدون شماره سریال) پیش از انتخابات را مورد توجه قرار دادند، و پرسیدند که چرا با وجود این تعداد برگه رای اضافی، کمبود برگه های اخذ رای در روز انتخابات در سطح "هزاران صندوق" باعث توقف رای گیری در پیش از ظهر شد؟

آنان از سوی دیگر، فعالیت حدود ۱۴ هزار "صندوق سیار"، معادل یک سوم تعداد کل صندوق های رای را -که امکان نظارت بر آنها توسط رقبا ناچیز بود- شبهه دار دانستند؛ به ویژه آنکه میزان آرای محمود احمدی نژاد در این صندوق های سیار، به وضوح بالاتر از آرای وی در صندوق های ثابت بود.

این گروه از ایرادهای منتقدان دولت به انتخابات، بر شواهدی متکی بودند که توسط ستادهای انتخاباتی ارائه می شدند وزارت کشور و شورای نگهبان آنها را از اساس رد می کردند.

اما منتقدان دولت در کنار این گروه از شواهد، دلایل دیگری را هم برای اثبات تخلف در انتخابات مطرح کردندکه نه بر ادعاهای ستادهای انتخاباتی، که بر اطلاعات منتشر شده از سوی خود دولت و حامیان آن مبتنی بودند. در این گزارش، به بررسی این دسته از شواهد می پردازیم.

[بعد از خواندن قسمت اول گزارش در ادامه، برای خواندن قسمت های بعدی مطلب بر روی لینک های دوم تا هشتم در ستون سمت چپ کلیک کنید.]

یک: تردید نهادهای حکومتی در پیروزی احمدی نژاد؟

در عصر روز ۲۲ خرداد ۱۳۸۸، وقتی میرحسین موسوی در محل ستاد انتخاباتی خود کنفرانس خبری تشکیل داد تا اعلام کند که با توجه به اطلاعات به دست آمده از مناطق مختلف کشور "برنده قطعی انتخابات" است، خیلی ها با او هم عقیده بودند.

شواهدی که بعدها به دست آمد، روشن ساخت که تعدادی از چهره های برجسته جناح اصولگرا هم، آقای احمدی نژاد را پیروز رای گیری ۲۲ خرداد نمی دانسته اند.

سایت رجا نیوز، از حامیان سرسخت دولت، در روز ۱۹ مرداد در خبری نوشت که علی لاریجانی، رئیس مجلس هشتم، از جمله کسانی بوده که عصر روز انتخابات در تماس تلفنی با میرحسین موسوی، پیروزی وی را در انتخابات تبریک گفته‌است. خبری که انتظار ناظران رسانه ای برای تکذیب آن توسط علی لاریجانی بی فایده بود.

در یک خبر مشابه دیگر، علیرضا زاکانی، نماینده اصولگرای مجلس، در سخنرانی خود در ۱ آذر۱۳۸۸ فاش کرد که نظرسنجی‌های وزارت اطلاعات و وزارت کشور و نیز جمع‌بندی شورای عالی امنیت ملی پیش از انتخابات حاکی از آن بوده است که انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود. این اظهارات نیز، از سوی سه دستگاه امنیتی فوق تکذیب نشد.

منتقدان دهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران، با اشاره به شواهدی از این نوع، نتیجه گرفته اند که حتی چهره ها و نهادهای ارشد محافظه کار ایران هم، بر مبنای اطلاعات خود می دانسته اند که احمدی نژاد نمی تواند پیروز انتخابات ریاست جمهوری باشد.

اما هواداران دولت محمود احمدی نژاد، چنین شواهدی را نشانه نفوذ دشمنان دولت به نهادهای حکومتی و حتی وزارت اطلاعات دولت آقای احمدی نژاد دانسته اند.

دو: نسبت ثابت آرای شمارش شده

اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۲۲ خرداد، که از نیمه شب و تنها ساعاتی پس از پایان رأی گیری آغاز شد، بر خلاف رقابت های انتخاباتی گذشته، بدون مشخص کردن آنکه نتایج اعلام شده مربوط به کدام مناطق کشور است انجام گرفت.

در هنگام اعلام نتایج اولیه، وزارت کشور تنها اعلام می کرد که پس از شمردن چه تعداد صندوق رای، میزان رای هر کاندیداها چقدر بوده است.

یکی از نکاتی که در این زمینه توجه ناظران را به خود جلب کرد، آن بود که میان آرای محمود احمدی نژاد و میرحسین موسوی، همواره نسبت عددی مشابهی وجود داشت، نسبتی که هر چقدر تعداد صندوق های شمرده شده افزایش می یافت، باز هم تقریبا ثابت باقی می ماند.

در واقع، به لحاظ ریاضی، نمودار آرای اعلام شده برای کاندیداها (در زمان های مختلف) تقریبا به شکل یک خط راست (و نه یک منحنی) بود.

این پدیده تنها در صورتی می توانست امکانپذیر باشد که در تمام مناطق ایران، مردم تقریبا به یک نسبت به کاندیداهای مختلف رای داده باشند.

چنین شیوه ای از رای دادن، نه تنها در ایران سابقه نداشت، که حتی بر مبنای آمار آرای تفکیکی شهرستان ها که بعدها توسط وزارت کشور منتشر شد هم قابل قبول نبود. آماری که، با وجود تمام انتقادات مخالفان دولت به آن، باز اختلاف قابل توجه میان نسبت آرای نامزدها در مناطق مختلف کشور را نشان می داد.

پنج روز بعد از انتخابات، کامران دانشجو، رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور، در یک برنامه تلویزیونی به توضیح یکسان ماندن تقریبی نسبت آرای کاندیداها، بر خلاف رای گیری های قبلی انجام شده در کشور پرداخت.

او دلیل این مسئله را شمارش کامپیوتری آرا اعلام کرد. روشی که به گفته او، در آن،با شمرده شدن نتایج هر صندوق، آمار مربوطه به نتایج کلی آرا اضافه می شد و در نتیجه صندوق هایی که در فاصله هر دو نوبت اعلام نتایج آرا شمرده می شدند، لزوما به یک منطقه خاص جغرافیایی متعلق نبودند.

در مقابل، منتقدان دولت معتقد بودند که حتی در صورتی که صندوق هایی از مناطق مختلف کشور به طور یکنواخت شمرده شود، طبیعی نیست که نتایج به دست آمده از شمارش آنها تا حدی به هم شبیه باشد که نسبت آرای کاندیداها تقریبا ثابت باقی بماند.

این منتقدان، به عنوان نمونه ای در اثبات آنچه "ساختگی" بودن نسبت یکسان آرای کاندیداها می نامیدند، به خبری اشاره می کردند که یک روز بعد از انتخابات توسط خبرگزاری رسمی دولت، ایرنا، منتشر شد.

خبر ایرنا با ذکر دقیق آرای سه کاندیداهای رقیب احمدی نژاد در زادگاه خود، نشان می داد که حتی در محل تولد میرحسین موسوی، مهدی کروبی و محسن رضایی هم، الگوی رای دادن مردم کمابیش شبیه سایر نقاط کشور بوده و این سه کاندیدا بسیار کمتر از محمود احمدی نژاد رای آورده اند.

صادق محصولی وزیر کشور در اولین کنفرانس خبری پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات، با بیان اینکه "دلیلی ندارد که نامزدها در زادگاهشان بیشتر از دیگر نامزدها رأی بیاورند" از خبر ایرنا دفاع کرد و کامران دانشجو رئیس ستاد انتخابات هم در توضیح علت رای نیاوردن کاندیداها در زادگاه خود گفت که آنها فقط آرای موجود در صندوق ها را می شمارند و نمی دانند که چرا نامزدهای انتخاباتی چنین آرایی به دست آورده اند.

به هر ترتیب، ادعای شکست سخت نامزدهای رقیب محمود احمدی نژاد در محل تولد خود، برای ناظران انتخابات ایران متقاعد کننده نبود و پافشاری رسانه های دولتی بر صحت آن، در داخل و خارج کشور به عنوان دلیلی مهم در اثبات تخلف در انتخابات مورد اشاره قرار گرفت.

در چنین شرایطی بود که ده روز بعد از انتشار آرای منسوب به زادگاه نامزدهای انتخاباتی، وزارت کشور اعداد دیگری را در مورد آرای کاندیداها در محل تولد خود منتشر کرد که به طور کامل با اعداد منتشر شده قبلی توسط خبرگزاری دولت متفاوت بود: آمار جدید، این بار از پیروزی میرحسین موسوی و محسن رضایی و دوم شدن مهدی کروبی در زادگاه خود حکایت می کرد.

انتشار این اعداد، به ابهامات باز هم بیشتری در مورد "واقعی بودن" اطلاعات منتشر شده توسط دولت در مورد انتخابات دامن زد.

سه: فقدان آرای باطله

یکی از نکات قابل تامل در مورد نتایج انتخابات ریاست جمهوری آن بود که تا زمان اعلام نتایج شمارش بیش از ۳۰ میلیون رای از مجموع کل آرای ریخته شده به صندوق ها، حتی یک رای هم باطله اعلام نشده بود.

انتشار نتایج انتخابات بدون ذکر آرای باطله، تا نوبت ما قبل آخر اعلام نتایج آرا ادامه یافت. سپس، بعد از چند ساعت توقف در اعلام نتایج، "نتایج نهایی انتخابات" منتشر شد، که تنها نتایجی بودند که در آنها، بر خلاف ده نوبت قبلی، حدود ۴۰۰ هزار رای به ستون "آرای باطله" اختصاص یافته بود، بدون هیچ توضیحی در مورد این که چطور در ده نوبت قبلی، بیش از ۳۰ میلیون رای شمرده شده بود بدون آنکه رایی باطله در میانشان باشد.

منتقدان دولت، این پدیده را اثبات کننده فرضیه خود می دانستند که نتایج اعلام شده توسط وزارت کشور، حاصل شمارش آرای واقعی مردم (که در هر انتخابات بخشی از آنها را آرای باطله تشکیل می دهد) نیست.

مسئولان برگزاری انتخابات، در توضیح این ابهام تصریح می کردند که عدم اعلام آرای باطله برای مدت زمان طولانی، دلیلی جز آن نداشته که وزارت کشور قصد داشته مجموع آرای باطله را یک باره اعلام کند.

اما منتقدان می گفتند که حتی در صورت قصد مسئولان به اعلام یک باره مجموع آرای باطله، قابل توجیه نیست که حداقل در ده نوبت اعلام نتایج انتخابات، تعداد آرای "شمارش شده"، هیچ تفاوتی با مجموع آرای چهار کاندیدا نداشته است. تفاوتی که بتوان آن را به حساب آرای باطله ای گذاشت که زمان اعلام آنها به آینده موکول شده باشد.

به عنوان نمونه، خبر منتشر شده توسط ستاد انتخابات وزارت کشور در ساعت ۳ بامداد روز شنبه ۲۳ خرداد (به وقت تهران)، حکایت از شمرده شدن ۲۱ میلیون و ۱۷۰ هزار و ۲۶۳ تا آن زمان داشت و به گفته این ستاد، ترکیب آرای شمرده شده برای هر نامزد تا آن لحظه به شرح زیر بود: محمود احمدی نژاد ۱۴ میلیون و ۱۱ هزار و ۶۶۴ رای، محسن رضایی ۳۹۷ هزار و ۱۷۷ رای، مهدی کروبی ۱۸۵ هزار و ۵۷۸ رای، و میرحسین موسوی ۶ میلیون و ۵۷۵ هزار و ۸۴۴ رای.

با توجه به آرای اعلام شده برای هر یک از نامزدهای انتخاباتی، واضح بود که حاصل جمع آرای این چهار نفر، دقیقا برابر با ۲۱ ميليون و ۱۷۰ هزار و ۲۶۳ رای، بدون حتی یک رای تفاوت است.

چهار: مشارکت "غیر طبیعی" انتخاباتی

انتشار جداول تفصیلی نتایج انتخابات توسط وزارت کشور در ۲ تیر ۱۳۸۸، افزایش اعتراضات منتقدان دولت را به دنبال داشت.

مهم ترین ایراد منتقدان انتخابات در این مرحله، به درصد مشارکت انتخاباتی در بسیاری از مناطق کشور مربوط می شد که نزدیک یا حتی بیشتر از ۱۰۰ درصد بود.

وزارت کشور و شورای نگهبان، دلیل چنین پدیده ای را وجود رای دهندگان غیر بومی در یک حوزه انتخابیه می دانستند که ممکن بود به دلایل تحصیلی و تفریحی و غیره به شهرستان دیگری رفته و در آنجا رای داده باشند.

دستگاه های نظارتی و برگزار کننده انتخابات، در همین ارتباط یادآور می شدند که در رای گیری های قبلی ایران نیز، بی سابقه نبوده است که در برخی شهرهای کشور که میزبان دانشجویان یا مسافران هستند، میزان مشارکت از ۱۰۰ درصد بیشتر شده باشد.

در مقابل، به عقیده منتقدان، "تعداد" حوزه های دارای نرخ مشارکت نزدیک یا بیش از صد درصد، بالاتر از آن بود که بتوان آن را ناشی از مسافرت عده ای از مردم از منطقه ای به منطقه دیگر دانست.

در حقیقت، در انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸، در میان "بخش" های کشور (در تقسیمات کشوری ایران، هر "بخش" مجموعه ای از چند ده یا احتمالا یک شهر مجاور آنهاست) ۱۹۲ بخش با بیش از صد درصد مشارکت در انتخابات مواجه بودند. تعداد رای های شمارش و اعلام شده توسط وزارت کشور در این بخش ها بین ۱۰۰ تا ۲۱۱ درصد تعداد کسانی بود که در سن رای دادن قرار داشتند.

همچنین، در میان "شهرستان" ها (هر شهرستان یا "حوزه انتخابیه"، شامل یک شهر و احیانا چند روستای مجاور آن است) در ۶۰ شهرستان تعداد رای های شمارش شده بیش از واجدین شرایط رای دادن بود.

شش روز بعد از انتخابات، محسن رضایی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری، در برنامه ای تلویزیونی از وجود بیش از ۱۷۰ حوزه انتخابیه با درصد مشارکت بین ۹۵ تا ۱۴۰ درصد سخن گفت. اهمیت این آمار در آن بود که تعداد کل "حوزه" های انتخابیه ریاست جمهوری ایران (یا تعداد "شهرستان" هایی که مردم در آنها رای داده بودند) ۳۶۸ بود و به این ترتیب اظهارات آقای رضایی بیش از ۴۶ درصد از کل حوزه های انتخاباتی ایران را شامل می شد.

او نام و مشخصات حوزه های دارای مشارکت غیر عادی را اعلام نکرد، اما کمیته صیانت از آرای میرحسین موسوی، در روز ۱۳ تیر و بر مبنای آمار رسمی وزارت کشور (که در تاریخ ۲ تیر ماه ۱۳۸۸منتشر شده بود) اسامی و میزان آرای ماخوذه در ۱۲۶ حوزه دارای مشارکت بالاتر (بین ۹۵ تا ۱۲۷ درصد) را منتشر کرد.

این در حالی بود که در سطح استان ها نیز، در دو استان یزد و مازندران، میزان آرای شمارش شده بیشتر از ۱۰۰ درصد واجدین شرایط شرکت در انتخابات بود، امری که باور کردن آن برای منتقدان غیرممکن به نظر می رسید.

یک ایراد مهم منتقدان در همین زمینه آن بود که در اکثر قریب به اتفاق حوزه هایی که دارای نرخ مشارکت بالای ۹۵ درصد بودند، آرای اعلام شده برای آقای احمدی نژاد بیشتر از سایر کاندیداها بود.

پنج: صندوق هایی با "صد در صد رای" برای احمدی نژاد

یکی دیگر از ابهامات منتقدان انتخابات ریاست جمهوری دهم، به صندوق هایی مربوط می شد که تقریبا به تمامی با نام آقای احمدی نژاد پر شده بودند.

به طور مشخص، مطابق ارقام و اطلاعات منتشر شده توسط وزارت کشور، در۲۲۳۳ صندق رای، درصد آرای محمود احمدی نژاد بالای ۹۵ بود.

از میان این صندوق ها، در ۳۰۷ صندوق آرای احمدی نژاد حتی از ۹۹ درصد فراتر می رفت، و در ۱۰۳ صندوق، ۱۰۰ درصد می شد.

کمیته حفاظت از آرای میرحسین موسوی، در گزارش تفصیلی خود در مورد "تخلفات انتخاباتی"، مشخصات تعدادی از این صندوق ها را به چاپ رساند.

به عنوان نمونه در شهرستان دلفان استان لرستان، حداقل ۱۹ صندوق وجود داشت که حتی یک رأی باطله نداشتند و میزان رأی احمدی نژاد در آنها بین ۷۵ تا ۱۰۰ درصد بود. در اکثر این صندوق ها تعداد آرای کروبی و رضایی که خود لر بودند صفر یا یک بود. در برخی صندوق ها نه رأی باطله ای وجود داشت و نه هیچ یک از نامزدهای رقیب احمدی نژاد حتی یک رأی آورده بودند. در شهرستان دلفان، میزان مشارکت هم ۱۰۰ درصد بود.

مثال دیگر مربوط به نتایج انتخابات شهرستان عنبرآباد استان کرمان بود. در این شهرستان، میزان آرای اخذ شده معادل ۱۱۰ درصد واجدین شرایط بود و براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت کشور، ۹۵ درصد آرا به احمدی نژاد تعلق داشت.

در همین شهرستان، در برخی از صندوق ها تمامی آرا به احمدی نژاد تعلق داشت و سه کاندیدای دیگر دارای هیچ رأیی نبودند. در برخی دیگر از صندوق های این شهرستان نیز، مجموع آرای سه نامزد دیگر تک رقمی بود.

آرای صد در صدی محمود احمدی نژاد در تعدادی از صندوق ها، به معنی آن بود که حتی ناظران سه نامزد دیگر نیز - که برای جلوگیری از تخلف به ضرر نامزد مورد حمایت خود در پای صندوق حضور داشتند - به آقای احمدی نژاد رای داده بودند.

توضیح طرفداران آقای احمدی نژاد در مورد این ابهام، بسیار ساده بود: آنان این پدیده را نشان دهنده محبوبیت بالای نامزد مورد علاقه خود می دانستند، تا حدی که احتمالا، به باور آنها، حتی گروهی از مسئولان مورد اعتماد ستادهای انتخاباتی رقیب هم، در دل خود طرفدار رئیس دولت بودند.

شش: صندوق های حاوی آرای "مضرب صد"

به عقیده برخی مدافعان نظریه تقلب در انتخابات، گذشته از نتایج آرای شمرده شده توسط وزارت کشور، اعداد اعلام شده در مورد مجموع برگه های رای موجود در بسیاری از صندو ق ها نیز غیر طبیعی بودند.

این ابهام، که کمیته صیانت از آرای میرحسین موسوی با رجوع به نتایج منتشر شده توسط وزارت کشور به آن رسیده بود، مشخصا از آنجا نشات می گرفت که در شمار زیادی از صندوق های رای، تعداد آرای اعلام شده مضربی از عدد صد (مثلا ۹۰۰، ۱۰۰۰، ۱۱۰۰ و ...) بود.

نسبت صندوق های دارای مضرب ۱۰۰ به کل صندوق های رای موجود، در بعضی حوزه های انتخابیه بسیار قابل توجه بود.

این نسبت، مثلا در شهرستان کوهدشت استان لرستان به ۲۹ درصد، در شهرستان سلسله لرستان به ۲۳ درصد، در شهرستان دلفان استان لرستان به ۲۰ درصد ، در شهرستان فلاورجان استان اصفهان به ۱۹ درصد و در شهرستان عنبرآباد استان کرمان به ۱۴ درصد می رسید، در حالی که بر اساس حساب احتمالات، این احتمال تنها یک درصد است.

با توجه به اینکه برگه های رای در مجموعه های صدتایی منتشر می شوند، وجود صندوق های رای دارای اعداد مضرب ۱۰۰ تنها در صورتی ممکن بود که از تمام برگه های در دسترس مسئولان برای نوشتن رای استفاده شده باشد.

بنابر این، صندوق های دارای تعداد آرای مضرب ۱۰۰، در حالت طبیعی باید صندوق هایی می بودند که در محل استقرار آنها، تعداد برگه های رای (در دسته های صدتایی) کلا تمام شده باشد و احتمالا عده ای از رای دهندگان موفق به رای دادن نشده باشند.

این در حالی است که بسیاری از صندوق های دارای آرای مضرب ۱۰۰ دچار چنین وضعیتی نبودند و به علاوه، رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور، از اساس "اتهام" تمام شدن گسترده برگه های رای در سطح گسترده را رد می کرد و آن را منحصر به چند صندوق، آن هم به طور موقت می دانست.

اما این اظهارات با مضرب ۱۰۰ بودن تعداد مجموع آرای موجود در حدود یک چهارم صندوق های برخی حوزه های انتخابیه سازگار نبود.

هفت: اعلام آرای متناقض

در بسیاری از استان های ایران، مجموع آرای "شهرستان های" استان (ارائه شده در تاریخ ۲ تیرماه ۸۸ بر روی سایت رسمی وزارت کشور) با مجموع آرای "صندوق های رای" همان استان (ارائه شده در تاریخ ۲۵ خرداد ۸۸ بر روی سایت وزارت کشور) فرق داشت.

این پدیده در ۲۴ استان از ۳۰ استان ایران قابل مشاهده بود و میزان تفاوت آمار اعلام شده برای این استان ها در دو روش فوق، تا ۲۹ هزار رأی می رسید.

منتقدان انتخابات، این پدیده را در کنار شواهد دیگری چون وجود نداشتن آرای باطله در میان نتایج اعلام شده قرار می دادند و از مجموعه آنها، "ساختگی" بودن اعداد اعلام شده توسط وزارت کشور را نتیجه می گرفتند.

منتقدان به ویژه تاکید داشتند که اعلام نتایج ناسازگار، نه فقط در سطح استان ها، که در سطح شهرستان ها هم به طور گستره وجود داشته است.

در حقیقت، تفاوت گسترده مجموع آرای صندوق های مختلف این شهرستان ها با تعداد آرای کلی اعلام شده برای همان شهرستان ها، در ۷۸ شهرستان کشور قابل مشاهده بود که مجموع آرای آنها به ۱۱ میلیون و ۱۷۵۸۵۳ رأی بالغ می شد.

یک ایراد خبرساز دیگر در زمینه "متناقض بودن" آرای اعلام شده توسط وزارت کشور، به نحوه اعلام آرای محسن رضایی مربوط می شد.

منشا این ایراد آن بود که وزارت کشور، در نهمین نوبت اعلام نتایج انتخابات اعلام کرد که محسن رضایی تا هنگام شمارش ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار برگه رای، حدود ۶۳۰ هزار رای داشته است. اما در دهمین نوبت اعلام نتایج انتخابات، پس از شمارش ۲ میلیون رای دیگر، آرای آقای رضایی نه تنها افزایش نیافت، بلکه با ۴۵ هزار رای کاهش به حدود ۵۸ هزار از مجموع ۲۱ میلیون و ۷۰۰ هزار رای رسید.

طرفداران آقای رضایی، که می گفتند می توانند ۹۰۰ هزار نفر از رای دهندگان به او را با ذکر کد ملی معرفی کنند، کاهش غیرطبیعی آرای وی در دو نوبت متوالی اعلام نتایج آرا را نشانه ای از "عددسازی" در مورد نتایج انتخابات می دانستند.

در جبهه مقابل، مدافعان انتخابات "تناقض" های موجود در آرای اعلام شده را در حد اشتباهات سهوی ارزیابی می کردند و در حدی مهم نمی دانستند که کل انتخابات را به زیر سوال ببرد.

هشت: ابهامات جدید در هنگام بازشماری آرا

در پی افزایش اعتراضات به نحوه برگزاری انتخابات، شورای نگهبان اعلام کرد که ده درصد از صندوق های رای را به طور تصادفی بازشماری خواهد کرد.

این تصمیم در حالی اعلام شد که پیش از آن، رهبر جمهوری اسلامی صریحا امکان تقلب گسترده در انتخابات را رد کرده بود.

کاندیداهای اصلاح طلب با استناد به چنین اظهار نظرهایی، امکان آن را که نتیجه بازشماری آرا توسط شورا نگهبان بر نتایج کلی انتخابات تاثیر داشته باشد منتفی دانستند و از معرفی نماینده به هیات بازشماری آرا خودداری کردند.

به هر ترتیب، در پی بررسی مجدد تعدادی از صندوق ها توسط شورای نگهبان، خبرگزاری دولتی ایرنا تصاویری را از مراحل بازشماری آرا منتشر کرد که خود به ایجاد ابهامات جدید در مورد انتخابات منجر شدند.

در تصاویر منتشر شده توسط خبرگزاری ایرنا، تعداد زیادی برگه رای نو و تانخورده دیده می شد که مسئولان شورای نگهبان در حال شمردن آنها بودند.

این در حالی بود که وارد کردن برگه ها به شکاف صندوق رای، بدون تا کردن آنها تقریبا غیر ممکن به نظر می رسید و از قضا پیش از بازشماری آرا هم، وزیر وقت اطلاعات "تانخورده" بودن برگه های رای را یکی از نشانه هایی دانسته بود که وجود آن می تواند نشان دهنده وقوع تقلب در انتخابات باشد.

غلامحسین محسنی اژه ای در ۷ تیر در مصاحبه ای تلویزیونی اظهار داشت که یکی از افراد معتقد به تخلف در انتخابات به او گفته است که صندوق های رای "دو جداره" بوده اند که در طبقه زیرین، از پیش پر بوده و آرای مردم در طبقه بالای صندوق ریخته شده است.

وزیر اطلاعات گفت که در پاسخ به این منتقد توضیح داده است: "مردم به طور معمول برگه های آرا را تا می زنند و به این علت آرا انباشته می شود و اینکه گفته شد برگه های آرا در بخش مخفی صندوق قرار داده شده باید کاملاً صاف و تا نخورده باشد تا مقدار زیادی برگه رأی در آنجا قرار گیرد."

نکته دیگری که در تصاویر منتشر شده از سوی خبرگزاری ایرنا مورد توجه منتقدان قرار گرفت، این بود که در یکی از تصاویر، وجود دستخط هایی بر روی برگه های آرا قابل تشخیص بودند که به عقیده برخی ناظران، مشابه به نظر می رسیدند.

حسین باستانی

بی‌بی‌سی

پایان متن

گروه خبری دانشجویی موج سبز